Ο σύγχρονος homo communicans (επικοινωνών άνθρωπος) προτιμά να βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με τον κόσμο που τον περιβάλλει παρά να απολαμβάνει τη σιωπή της ηθελημένης απομόνωσης.
Η απρόσκοπτη πρόσβαση μάλιστα σε όλες τις πηγές επικοινωνίας και πληροφόρησης -σταθερή και κινητή τηλεφωνία, Διαδίκτυο- φαίνεται πως τον καθησυχάζει: του παρέχει περισσότερη ηρεμία από ό,τι άγχος. Αντίθετα, η στέρηση της δυνατότητας επικοινωνίας τού δημιουργεί εκνευρισμό και ανασφάλεια.
Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από πρόσφατη δημοσκόπηση η οποία διενεργήθηκε στη Μ. Βρετανία από τους αναλυτές της εταιρείας The Future Laboratory, μιας από τις πιο αξιόλογες και πρωτοπόρες στην καταγραφή και την ανάλυση των καταναλωτικών τάσεων.
Σύμφωνα με την έρευνα, δύο στους τρεις ανθρώπους όταν βρεθούν σε ένα μέρος όπου το κινητό τους δεν έχει σήμα ή όταν η σύνδεσή τους στο Διαδίκτυο διακοπεί λόγω βλάβης, σύντομα καταλαμβάνονται από εκνευρισμό και άγχος.
Οσον αφορά τους λόγους για τους οποίους ο αποκλεισμός από την τηλεφωνική ή τη διαδικτυακή επικοινωνία γεννά άγχος, οι ερωτηθέντες στην πλειονότητά τους (το 36%) το απέδωσαν στην αδυναμία επικοινωνίας με τους οικείους τους, το 31% στην αδυναμία διεκπεραίωσης των επαγγελματικών τους υποχρεώσεων, ενώ το 27% στην αδυναμία επικοινωνίας με τους φίλους τους.
Από πού πηγάζει όμως το... discomgooglation, όπως αποκαλούν οι Αγγλοσάξονες το αίσθημα ανασφάλειας εξαιτίας της αδυναμίας πρόσβασης στο Διαδίκτυο (ο όρος προέρχεται από τη συρραφή της αγγλικής λέξης discombobulate, που σημαίνει «προκαλώ σύγχυση/εκνευρισμό», με τη γνωστή μηχανή αναζήτησης Google); Σύμφωνα με τον Βρετανό ψυχολόγο James Brook, προκαλείται από ένα αίσθημα αποκλεισμού από το παρόν. Οι νέες τεχνολογίες της επικοινωνίας έχουν εθίσει τους ανθρώπους σε μια διεστραμμένη αντίληψη του παρόντος. Ετσι, κάθε αποκοπή ή διακοπή επαφής με τον καλπάζοντα κόσμο των sms, των e-mail ή του Facebook, για τους περισσότερους ανθρώπους ισοδυναμεί με κοινωνική ανυπαρξία: όταν δεν επικοινωνείς, είσαι δυνητικά ανύπαρκτος!
(...)
Αγχος όμως φαίνεται να προκαλεί στους χρήστες και η αδυναμία διεκπεραίωσης άλλων, ήσσονος σημασίας, εργασιών που απαιτούν την πρόσβαση στο Διαδίκτυο, όπως η αναζήτηση μιας διεύθυνσης σε έναν οδικό χάρτη, η έρευνα αγοράς για την αναζήτηση της φθηνότερης τιμής ενός προϊόντος ή η γνωριμία με άλλα άτομα μέσω των ιστοσελίδων online ραντεβού.
Από την άλλη πλευρά, η έρευνα αυτή έδειξε ότι ένας όχι ευκαταφρόνητος, αν και σαφώς μικρότερος, αριθμός ατόμων θεωρεί «απελευθερωτική» την προσωρινή διακοπή κάθε μορφής επικοινωνίας με την οικογένεια (29%) και με το εργασιακό περιβάλλον (28%).
Και δεν είναι βέβαια τυχαίο ότι στη Γαλλία το πρόσφατο κύμα αυτοκτονιών στη γαλλική εταιρεία τηλεφωνίας France Telecom έχει αποδοθεί, μεταξύ των άλλων οικονομικών-εργασιακών αιτιών, και στο άγχος που γεννά στους εργαζόμενους η υπερβολική χρήση των νέων τεχνολογιών, με τον καταιγισμό από sms και e-mail που δέχονται και στέλνουν καθημερινά.*