ΕΡΕΥΝΑ: Οι μικροί αντιλαμβάνονται τα βίαια κινούμενα σχέδια σαν παιχνίδι. Οι μεγάλοι αντίθετα τα κρίνουμε αλλιώς
Της ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΜΠΟΥΜΠΟΥΚΑ
Αν έχει συμβεί και σ' εσάς να διαπιστώνετε με τρόμο ότι το πιτσιρίκι σας απολαμβάνει στην τηλεόραση τα αγαπημένα του υπερφυσικά καρτούν να σπέρνουν φωτιά και όλεθρο ή να πλακώνονται στο ξύλο, μην ανησυχείτε, δεν είναι σίγουρο ότι μόλις σηκωθεί από τη θέση του θα αρχίσει να κάνει το ίδιο.
Τα παιδιά έχουν διαφορετικό τρόπο από εμάς τους ενήλικους να επεξεργάζονται τις ιστορίες κινουμένων σχεδίων και να τις συνδέουν με τον πραγματικό κόσμο.
*Αυτό, τουλάχιστον, συμπεραίνουν ο Φρανσουά Ζοστ και η Μαρί-Φρανς Σαμπά-Ουιγιόν, δύο γάλλοι ερευνητές που μελέτησαν την πρόσληψη των κινουμένουν σχεδίων από τα παιδιά ηλικίας 6 έως 7 ετών.
Οι ερευνητές μίλησαν στο συνέδριο «Παιδική ηλικία και ΜΜΕ» που πραγματοποιήθηκε την περασμένη βδομάδα στην Αθήνα, από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και την Παγκόσμια Οργάνωση Προσχολικής Αγωγής.
*Οι μεγάλοι κρίνουμε τα κινούμενα σχέδια πολύ αυστηρά, για τη βία και τη νοσηρότητά τους, αλλά το κάνουμε παρατηρώντας αποσπασματικά όταν ένας κρότος ή ένας ενοχλητικός ήχος μάς κάνει να δούμε τι παίζει η τηλεόραση, εξηγούν οι ερευνητές. Κι εκεί αρχίζει η δαιμονοποίησή τους.
*Για τα παιδιά, όμως, η διαδικασία είναι διαφορετική. Γι' αυτά, τα κινούμενα σχέδια είναι ένας μη πραγματικός κόσμος, «ένας τέλειος και ιδανικός καθρέφτης» που αντανακλά αυτό που υποτίθεται πως βιώνεται εκεί.
Αλλά το πιο καθυσηχαστικό συμπέρασμα είναι μάλλον το εξής: Στον κόσμο των καρτούν τα παιδιά μπορούν να αντιληφθούν αν οι ήρωες τηρούν τους κανόνες του πραγματικού κόσμου ή αποκλίνουν από αυτούς.
*Αν το παράδειγμα του ήρωα είναι θετικό, προκύπτει η επιβεβαίωση αυτών των κανόνων. Αν είναι αρνητικό, τότε και πάλι ο ήρωας ξεχωρίζει γιατί δεν τηρεί πιστά αυτούς τους κανόνες.
Και οι περιπέτειές του λειτουργούν σαν ένα είδος «κάθαρσης» για τις αξίες που κυριαρχούν. Πολύ βολικό για τους γονείς, δηλαδή.
*Οι ερευνητές καταλήγουν πως «τα καρτούν δεν πρέπει να απορρίπτονται από τους γονείς μόνο γι' αυτό που δείχνουν (βία, μάχες κ.λπ.). Ακόμη και μια σκηνή βίας δεν μπορεί από μόνη της να λειτουργήσει αρνητικά στον ψυχισμό ενός παιδιού.
Η επεξεργασία που θα υποστεί αυτή η σκηνή μέσα του εξαρτάται από τις εμπειρίες του στον πραγματικό -εξωτηλεοπτικό- κόσμο».
*Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει πως οι γονείς δεν πρέπει να προσπαθούν να διακρίνουν την ποιότητα ενός κινούμενου σχεδίου. Αλλά πρέπει και να επιχειρούν να μπουν στον κόσμο των παιδιών, χωρίς να ξεχνούν ότι γι' αυτά τα κινούμενα σχέδια είναι παιχνίδια.
Και τελικά, «η πρόσληψη ενός κινούμενου σχεδίου από τα παιδιά πρέπει να αξιολογείται ανάλογα με το πόσο πιστά αναπαριστά την παραβίαση της ηθικής των ενηλίκων». Το τι έχει βιώσει κάθε παιδί ως ηθικό είναι βέβαια ένα άλλο κεφάλαιο, για το οποίο δεν ευθύνονται ούτε η κακιά μάγισσα ούτε οι Πάουερ Ρέιντζερς.
boubouka@enet.gr
ΠΗΓΗ: http://www.enet.gr/?i=issue.el.home&date=15/11/2009&id=102130