- Είναι από πολλούς αποδεκτό ότι η λανθασμένη ιεράρχηση των αξιών, που κυριαρχεί στις ημέρες μας, συμβάλλει στην επικράτηση του εξεταζόμενου θέματος. Στην κοινωνία μας και γενικότερα στο σύγχρονο κόσμο, η πρώτη αξία είναι το χρήμα και η μοναδική φροντίδα του ανθρώπου είναι η προσωπική του ανάδειξη/ έπαρση.
Δυστυχώς οι νέοι δε γνωρίζουν το βαθύτερο νόημα της ατομικής ελευθερίας, της
αλληλεγγύης, του αλληλοσεβασμού διότι στην εποχή τους τέτοιες έννοιες έχουν
ξεχασθεί. Αντιθέτως, ο καταναλωτισμός που απορρίπτει από την κοινωνία τους μη έχοντες ταυτόχρονα αυξάνει τις πιθανότητες διάπραξης ληστειών, κλοπών από τους ίδιους. Σχετικά με το δεύτερο παράγοντα -την ατομική επιτυχία-, σύμφωνα με τη θεωρία του Απειλούμενου Εγωτισμού, η επιθετικότητα αποτελεί μέσο άμυνας μιας πολύ θετικής αυτο- εικόνας έναντι άλλων ατόμων τα οποία ενδεχομένως επιδιώκουν να την μειώσουν ή να την προσβάλουν. (Baumeister, 2000)
- Στο σύνολο των παραμέτρων που οδηγούν στη νεανική εγκληματικότητα
συγκαταλέγεται η συσσώρευση ατόμων διαφορετικής πολιτισμικής προέλευσης σε μια μεγαλούπολη. Το μεταναστευτικό κύμα, εμφανές σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, προλειαίνει το έδαφος για το ξέσπασμα ρατσιστικών ανάρμοστων συμπεριφορών. Σε αυτή την περίπτωση, η αίσθηση υπεροχής/ η αδικαιολόγητη εθνική έπαρση του γηγενή και ταυτόχρονα η θέση αδυναμίας του φιλοξενούμενου πολίτη σε πολλές περιστάσεις πυροδοτούν εκδηλώσεις βίας. Ακόμα, η μίζερη ζωή του τελευταίου, η ανέχεια λόγω των ισχνών οικονομικών εσόδων μπορεί να τον ωθήσει σε κλοπές, ληστείες εις βάρος των κατοίκων της χώρας που τον φιλοξενεί, ακόμα και σε ανθρωποκτονίες.
- Προχωρώντας, είναι ανάγκη να αναφερθούμε στο συνδυασμό κάποιων παραγόντων που μπορούν να οδηγήσουν κάποιον σε βίαιες αντιδράσεις.
- Η ανεργία γεμίζει οποιονδήποτε νέο με οργή σε μια εποχή μη αναγνώρισης της αξιοκρατίας.
- Συγχρόνως, η καθημερινή ζωή στις μεγαλουπόλεις αναπόφευκτα φέρνει τον
καθένα αντιμέτωπο με πολλές υποχρεώσεις εφόσον οι απαιτήσεις είναι
πολυάριθμες, στοιχείο που αυξάνει το άγχος και την ανασφάλεια του σύγχρονου
ατόμου.
- Εκτός από αυτά, η ανωνυμία των πολιτών τους καθιστά ακόμα πιο αδιάφορους/
αδίστακτους προς τους άλλους.
Έτσι, όλα δείχνουν ότι η βία δε γεννιέται στο κενό αλλά οι σύγχρονες κοινωνικές
συνθήκες προξενούν τέτοια νοσηρά φαινόμενα.
- Μια πρόσθετη αιτία είναι ο μιμητισμός της ξενόφερτης αντικοινωνικής
συμπεριφοράς ή και κάθε προκλητικής πράξης εκ μέρους των νέων. Είναι ίδιον
γνώρισμα των ανήλικων η άκριτη υιοθέτηση των μοντέρνων τρόπων αντίδρασης
ξένων ομηλίκων, όπως ο χουλιγκανισμός στα γήπεδα, η διάπραξη εγκληματικών
πράξεων σε νυχτερινά κέντρα υπό την επήρεια αλκοολούχων ποτών καθώς και η
μίμηση των βιαιοτήτων που προβάλλονται στις ξένες ηλεκτρονικές σελίδες.
Παράλληλα, οι τηλεοπτικές εικόνες βίας, οι ταινίας με πολλές σκηνές επιθετικής
συμπεριφοράς σε καθημερινή βάση αυξάνουν τις πιθανότητες μίμησης των ίδιων
συμπεριφορών από τους νέους. Βέβαια, είναι αυτονόητο ότι η ακρισία/ οι χαλαρές
συνειδήσεις, η επαναστατική φύση των τελευταίων διευκολύνουν την εκδήλωση της συμπεριφοράς ενός σκληρού και ανυπότακτου ήρωα της τηλεόρασης.
- Η κρίση του θεσμού της οικογένειας είναι μια πρόσφορη συνθήκη για την εκδήλωση βίας από το παιδί. Τόσο η ελλιπής αγωγή του τελευταίου από τους γονείς όσο και οι κάθε είδους αρνητικές εμπειρίες που μπορεί να αποκτήσει σε ένα δυσμενές οικογενειακό κλίμα είναι παράγοντες που διευκολύνουν την εμφάνιση ανεπίτρεπτων πράξεων του ενηλίκου. Αναφορικά με το πρώτο, η τακτική επικοινωνία είναι ανάγκη να επιδιώκεται από τους ίδιους τους γονείς προκειμένου να εντοπιστούν τα πρώτα δείγματα ολισθήματος του νέου. Παράλληλα, η στοργή, η αγάπη καθώς και η ασφάλεια πρέπει να προσφέρονται και να διασφαλίζονται αντίστοιχα σε καθημερινή βάση από τους γονεϊκή εστία. Σχετικά με την ενδοοικογενειακή βία, ο ξυλοδαρμός της μητέρας από αλκοολικό πατέρα, η επαναλαμβανόμενη χειροδικία του ιδίου προς το ανήλικο παιδί, ακόμα και ο βιασμός της κόρης από τον επικεφαλής της οικογένειας δεν αποτελούν εντελώς ακραία σενάρια αλλά μια σύγχρονη πραγματικότητα ορισμένων οικογενειών.
- Είναι κοινώς αποδεκτό πως τα ΜΜΕ δεν μπορούν να αποποιηθούν των ευθυνών τους όσο αφορά το καθεστώς της βίας των νέων. Το ίνδαλμα του στυγνού εγκληματία, του ανυπότακτου κουκουλοφόρου που καταστρέφει δημόσια και ιδιωτική περιουσία είναι αυτό που δυστυχώς προσφέρει αφειδώς στους ανήλικους δέκτες η σημερινή τηλεόραση. Επίσης, η τακτική προβολή ταινιών πλούσιων σε σκηνές που θα αποτελούσαν αντικείμενο εγκληματολογίας, τα σήριαλ με ηθοποιούς στο ρόλο του περιθωριοποιημένου ατόμου με πάθη/ βίαια ένστικτα συμβάλλουν στην αύξηση του πος οστού των νέων που μετατρέπονται σε «θηρία».
Από το βιβλίο: «Κοινωνική Ψυχολογία» της Φλ. Κοκκινάκη