της Τασούλας Καραϊσκάκη
Έχουμε εθιστεί στη βία. Θεωρούμε σχεδόν αναμενόμενο, στο μεγαλύτερο αεροδρόμιο της χώρας, με περισσότερες από 500 πτήσεις την ημέρα, ομάδες χούλιγκαν να συγκρούονται με λοστούς και αλυσίδες, μπροστά στα μάτια επιβατών που τρέχουν να προφυλαχθούν. Οι εικόνες με τα αίματα στο πεζοδρόμιο, που έκαναν τον γύρο του διαδικτύου, μάλλον έτερψαν παρά προβλημάτισαν. Η αστυνομία είχε επιχειρήσει να αποτρέψει το «ραντεβού του θανάτου» μεταξύ των οπαδών αφενός του σερβικού Ερυθρού Αστέρα και του «αδελφοποιτού» Ολυμπιακού και αφετέρου της κροατικής Ντιναμό Ζάγκρεμπ και του φίλιου Παναθηναϊκού, με δεκάδες προσαγωγές και συλλήψεις. Όμως η σύγκρουση δεν απεφεύχθη.
Εκατοντάδες τέτοια περιστατικά συμβαίνουν πανευρωπαϊκά σε «κρίσιμους» αγώνες. Η βία, που ισοπεδώνει νόμους και θεσμούς, αντί να δημιουργεί αποτροπιασμό, γίνεται μοντέλο προς μίμηση. Το ποδόσφαιρο ως «μηχανή» παραγωγής συγκινήσεων αποτελεί «ιδανικό» χώρο έκφρασης της βίας. Είναι το αθλητικό υπερεγώ, η ένταση που γεννά η συμμετοχή σε ένα τεράστιο Εμείς ενάντια σε ένα οχληρό και μισητό Εσείς.
Είναι η δύναμη των συμβόλων, τα ιδεολογήματα περί ανώτερης φυλής· ομάδα σημαίνει φυσική δύναμη, ανδρισμός, τοπικισμός, ιδιώματα κατανοητά μόνο στους μυημένους, αλληλεγγύη. Είναι η τελετουργία του πολέμου – χρώματα, συνθήματα, ύμνοι, φωνές. Η κυριαρχία πάνω στον άλλο, με κάθε τίμημα...
Γι’ αυτό δεν πολεμιέται εύκολα ο χουλιγκανισμός. Οι απαγορεύσεις απλά τον μεταφέρουν από τις κερκίδες στα πάρκα, στα πέριξ των αυτοκινητόδρομων. Εκεί, στα «ξέφωτα» των πόλεων οι χούλιγκαν προβαίνουν στο δικό τους ξεκαθάρισμα λογαριασμών με καδρόνια, λοστούς, μαχαίρια. Ποιος νοιάζεται για τον αγώνα. Προέχει η συντριβή του αντιπάλου, το ράντισμα της γης με εχθρικό αίμα.
Οι χούλιγκαν δεν είναι όλοι τύποι περιθωριακοί με ξυρισμένα κεφάλια, τατουάζ, αλυσίδες και σβάστικες. Είναι οι περισσότεροι παιδιά της διπλανής πόρτας που επιζητούν τη βία επειδή την απολαμβάνουν. Για πολλούς λόγους. Είναι οι στενοί ορίζοντες, η βαρεμάρα, η μοναξιά, η οικονομική δυσπραγία ή αστάθεια, η διάψευση ονείρων, οι διαρρηγμένοι οικογενειακοί δεσμοί, η καταπιεσμένη οργή, η αντικατάσταση του σεβασμού προς τους άλλους με την αντιπαλότητα, της διάθεσης για συνεργασία με τον ατομισμό, η τρικυμία που φέρνουν οι ουσίες σε σώμα και πνεύμα, ή απλά η ορμή των νιάτων που δεν βρίσκει άλλη διέξοδο από το άγριο ξύλο μέχρι να χυθεί αίμα... Μια μονοδιάστατη παλινδρόμηση ανάμεσα στην απάθεια και την εμπάθεια, τον μηδενισμό και στον ξέφρενο ανταγωνισμό.
Κι αυτό δεν πολεμιέται με 200 προσαγωγές και 100 συλλήψεις. Ο χουλιγκανισμός είναι βαθιά ριζωμένος στη σάρκα του δυτικού πολιτισμού. Βρίσκεται στη ρωγμή που δημιουργούν στο σύστημα οι αντιφάσεις, οι ανισότητές του. Μπορεί κανείς να μετριάσει κατά βήματα την ένταση της φωτιάς έπειτα από πολλαπλές «ενέσεις», στον νεανικό πληθυσμό, παιδείας και διεξόδων. Και μέλλοντος. Διότι οι νέοι θέλουν να βλέπουν εμπρός τους φωτεινές πολιτείες, όχι έναν μαύρο τοίχο που τους εγκλείει σε μια παραμελημένη κοινότητα. Επιζητούν την παρέμβαση στη ροή των μεγάλων και των μικρών συμβάντων, όχι το βάλτωμα σε ένα ωχρό πεδίο ανανεούμενων απογοητεύσεων. Όμως ο κόσμος μας δεν έχει λάβει μια τέτοια πορεία...
Πηγή: Εφημερίδα Καθημερινή