Πηγή : http://tovima.dolnet.gr/default.asp?pid=2&ct=6&artid=255961
Oλες οι εποχές ήταν εποχές της γνώσης. Η σημερινή είναι έντασης της γνώσης. Στον πολύπλοκο κόσμο που ζούμε πρέπει να προετοιμάσουμε κατάλληλα το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Το κυρίαρχο μήνυμα στους διαμορφωτές του αυριανού Λυκείου θα πρέπει να είναι: «... να οπλιστεί το πνεύμα για τον ζωτικής σημασίας αγώνα για τη διαύγεια της σκέψης...» (Εdgar Μorin).
Η Παιδεία θα πρέπει να ενισχύει τη φυσική ικανότητα των νέων να θέτουν και να επιλύουν προβλήματα και να δίνει ερεθίσματα για την πλήρη χρήση των διανοητικών ικανοτήτων τους. Για τον σκοπό αυτό πρέπει να εξασκείται η περιέργεια, βασική ιδιότητα της παιδικής και εφηβικής ηλικίας και είναι γεγονός πως το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα στην πατρίδα μας, τις περισσότερες φορές, τη σβήνει, ενώ πρέπει να τη διεγείρει ή, αν είναι σε λήθαργο, να την αφυπνίζει.
Η λυκειακή μας Παιδεία ατονεί την περιέργεια των νέων και τους μεταβάλλει σε αποθήκες ακατέργαστων γνώσεων, από τις οποίες απαλλάσσονται μετά την εισαγωγή τους στο πανεπιστήμιο!
Το κόστος είναι τεράστιο: οικονομικό, πολιτισμικό και προοπτικής... Αλήθεια, πόσο διαφορετική θα ήταν η προοπτική των νέων μας αν μπορούσαν να οργανώνουν τις διασκορπισμένες γνώσεις που υπάρχουν μέσα στις φυσικές επιστήμες, στις επιστήμες του ανθρώπου, στη λογοτεχνία... και τις οποίες αποθηκεύουν στο μυαλό τους για ένα μικρό χρονικό διάστημα!
Είναι καιρός να αναλογιστούμε όλοι τις ευθύνες μας και να συμβάλουμε στη δημιουργία εκείνου του μαθησιακού περιβάλλοντος στο οποίο η γνώση να παραμένει μια περιπέτεια, στην οποία η Παι δεία ανοίγει τον ορίζοντά της... Ο προβληματισμός για το «νέο Λύκειο» έχει ήδη αρχίσει και κατά την ταπεινή μου γνώμη πρέπει να επικεντρωθεί στα ακόλουθα:
α) στη γνώση που πρέπει να εκφράζει, β) στις παιδαγωγικές προσεγγίσεις που πρέπει να ακολουθεί, γ) στην ξανα-ανακάλυψη του ελεύθερου χρόνου, δ) στο αδιάβλητο της πιστοποίησης της γνώσης που έχει αποκτηθεί, ε) στην επιβράβευση της προ σπάθειας διδασκόντων και διδασκομένων, στ) στα κριτήρια επιλογής της διοίκησής του, ζ) στον τρόπο εισαγωγής στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα.
Το ελληνικό λύκειο υποφέρει από διδακτικό φόρτο. Το γεγονός αυτό δυσχεραίνει την αφομοίωση της γνώσης και αφαιρεί τη δυνατότητα ελεύθερου χρόνου από τους μαθητές. Το αποτέλεσμα είναι οι πρωτοετείς φοιτητές να είναι κουρασμένοι και αδιάφοροι για την καινούργια και όμορφη περιπέτεια της γνώσης. Οι διδάσκοντες δεν έχουν την κατάλληλη εκπαίδευση σε αποτελεσματικές παιδαγωγικές προσεγγίσεις και τα διδακτικά βιβλία δεν είναι ελκυστικά, τόσο στην εμφάνιση όσο και στην παρουσίαση της διδακτέας ύλης.
Η ευγενής άμιλλα μεταξύ σχολείων, δασκάλων και μαθητών, με τη θέσπιση βραβείων επίδοσης και ήθους, θα τονώσει το γόητρο και του σχολείου και των συντελεστών του. Η πιστοποίηση της αποκτηθείσης γνώσης πρέπει να γίνεται με τρόπο που να ενισχύει την κριτική σκέψη και να περιβάλλεται με τον μανδύα του αδιάβλητου. Η μεθοδολογία των πολλαπλών επιλογών (εκτός των μαθηματικών και της έκθεσης) και η σε πανελλήνια κλίμακα, υπό την εποπτεία του υπουργείου Παιδείας, αξιολόγηση της επίδοσης των μαθητών αποτελούν λύσεις δοκιμασμένες και καταξιωμένες στη συνείδηση της ελληνικής κοινωνίας. Η δυνατότητα βελτίωσης των επιδόσεων των μαθητών πρέπει να αποτελεί δικαίωμά τους και στόχο των νέων ρυθμίσεων. Τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα θα πρέπει, σε συνεργασία με το ΥπΕΠΘ, να καθορίζουν τον αριθμό των φοιτητών που μπορούν να εκπαιδεύσουν σε κάθε σχολή (σύνολο συναφών γνωστικών αντικειμένων τμημάτων). Για την επιλογή των φοιτητών τους θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους τις επιδόσεις του Λυκείου, καθορίζοντας συντελεστές βαρύτητας για κάθε σχολή (σε εθνικό επίπεδο), για κάθε μάθημα και για όλες τις τάξεις του Λυκείου. Για σχολές υψηλής προτεραιότητας είναι δυνατόν να θεσπίζονται ειδικές συμπληρωματικές εξετάσεις-τεστ δεξιοτήτων. Μετά το πρώτο έτος σπουδών, ανάλογα με τις επιδόσεις, οι φοιτητές να επιλέγουν το τμήμα στο οποίο θέλουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους.
Η παραπάνω πρόταση δεν διεκδικεί πρωτοτυπία ούτε φυσικά πληρότητα, απλώς εκφράζει την αγωνία ανθρώπου που υπηρετεί για χρόνια την ανώτατη εκπαίδευση.
Ο κ. Χρ. Β. Μασσαλάς είναι πρόεδρος ΔΕ του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και του Συμβουλίου Ανώτατης Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης.