ΤΡΙΤΗ 19 ΜΑΪΟΥ 2015
ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ
ΓΛΩΣΣΑ ΕΣΠΕΡΙΝΑ
ΚΕΙΜΕΝΟ
Ο άνθρωπος και η ευτυχία είναι δύο δυσπρόσιτες
έννοιες. Αποτελούν δύο θεμελιώδη, ταυτόχρονα όμως αλληλοαντιμαχόμενα
αντικείμενα της φιλοσοφίας.
Ο άνθρωπος και η ευτυχία μπορούν να
παρομοιαστούν παραστατικότερα με δύο παράλληλες σιδηροτροχιές. Παρατηρώντας τις
κανείς να χάνονται στον ορίζοντα, έχει την εντύπωση ότι ενώνονται σε κάποιο
σημείο. Ευτυχώς όμως που δεν συναντώνται ποτέ οι σιδηροτροχιές, διότι
διαφορετικά εκτροχιάζεται το τρένο.
Πώς μεταφράζονται όλα αυτά; Η ευτυχία βρίσκεται
πάντοτε πολύ κοντά στον άνθρωπο και αυτός είναι ταγμένος από τη φύση του να την
παρακολουθεί συνεχώς, επιδιώκοντας να την αποκτήσει. ∆εν το κατορθώνει όμως
ποτέ. ∆ιατηρεί την ψευδαίσθηση ότι το πετυχαίνει κατά καιρούς, ενώ απλώς έχει
μία προσωρινή επαφή με αυτή. Και όταν η επαφή γίνεται συχνότερη, ο άνθρωπος
τείνει να μην την αντιλαμβάνεται. Αν όμως ο άνθρωπος γίνει κάποτε — ή νομίσει
ότι έγινε — ευτυχής, η ευτυχία του διαρκεί πολύ λίγο, διότι αυτός σύντομα
αρχίζει πάλι να την αναζητά, κάθε φορά κάπου αλλού.
Πολλοί νομίζουν ότι η ευτυχία
έγκειται στην αφθονία. Πρόκειται για ένα τεράστιο λάθος, πράγμα που
επιβεβαιώνεται και σήμερα. Οι κυβερνήσεις καταμετρούν την ευτυχία βάσει
οικονομικών δεικτών: αύξηση της παραγωγής, άνοδο του κατά κεφαλήν εισοδήματος,
των χρηματιστηριακών αξιών κ.λπ.
Εντούτοις, ο άνθρωπος σήμερα δεν είναι με
κανένα τρόπο ευτυχέστερος απ’ ό,τι στο παρελθόν στις λεγόμενες «αναπτυγμένες»
τουλάχιστον χώρες, έστω και αν κατακλύζεται από καταναλωτικά αγαθά, διατρέφεται
καλύτερα, επικοινωνεί ευκολότερα
κ.λπ. Είναι μάλλον δυστυχέστερος, διότι αντιμετωπίζει μεγαλύτερη
εγκληματικότητα (προστατεύεται με ολοένα πιο τέλεια συστήματα ασφαλείας), ζει
απομονωμένος (λέει απλώς «καλημέρα» στον ένοικο του διπλανού διαμερίσματος),
αναζητά υποκατάστατα της ευτυχίας (καταφεύγει στα ναρκωτικά).
Αυτά συμβαίνουν, διότι οι
«αναπτυγμένες» χώρες γνωρίζουν μία υλική μόνο ανάπτυξη. Μπορεί να υπάρχουν
καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, πνευματικά κέντρα, εκδοτική δραστηριότητα, αλλά πολλά
από αυτά είναι χωρίς περιεχόμενο και νόημα.
Πολλοί άνθρωποι είναι αντικειμενικά ευτυχείς,
αλλά αισθάνονται δυστυχείς. Αντίθετα, άλλοι είναι αντικειμενικά δυστυχείς, αλλά
θεωρούν τον εαυτό τους ευτυχή. Πού πρέπει, τελικά, να αναζητήσει ο άνθρωπος την
ευτυχία;
Κ. Βάσσης, «Ενώπιον του 21ου αιώνος – ∆οκίμια», Εκδ.
Οι Εκδόσεις των φίλων, Αθήνα 2008, σελ. 121 – 123. (∆ιασκευή)
ΘΕΜΑΤΑ
Α. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου
(80-100 λέξεις).
Μονάδες 25
Β1. Να αναπτύξετε σε
μία παράγραφο 60-80 λέξεων το περιεχόμενο του παρακάτω αποσπάσματος: «Αν όμως ο
άνθρωπος γίνει κάποτε — ή νομίσει ότι έγινε — ευτυχής, η ευτυχία του διαρκεί
πολύ λίγο, διότι αυτός σύντομα αρχίζει πάλι να την αναζητά, κάθε φορά κάπου
αλλού».
Μονάδες 15
Β2. Να εντοπίσετε δύο τρόπους ανάπτυξης της πέμπτης
παραγράφου: «Εντούτοις, ο άνθρωπος ... της ευτυχίας (καταφεύγει στα ναρκωτικά)»
(Μον. 6)
και να αιτιολογήσετε
την απάντησή σας (Μον. 4).
Μονάδες 10
Β3. πετυχαίνει, προσωρινή, τεράστιο, αύξηση, αντικειμενικά:
Να γράψετε ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις.
Μονάδες 5
Β4. «Οι κυβερνήσεις
καταμετρούν την ευτυχία βάσει οικονομικών δεικτών». Να μετατρέψετε την
ενεργητική σύνταξη σε παθητική.
Μονάδες 5
Γ. Η ευτυχία αποτελεί
ένα μόνιμο στόχο του ανθρώπου. Σε ένα άρθρο 400–500 λέξεων, που θα αναρτηθεί
στην ιστοσελίδα του σχολείου σας, να αναφερθείτε:
α) Στις δυσκολίες που
συναντά ο σύγχρονος άνθρωπος επιδιώκοντας την ευτυχία.
β) Στους τρόπους με τους οποίους μπορεί να νιώσει
ευτυχισμένος στην καθημερινότητά του.
Μονάδες 40