Το success story δύο νέων επιστημόνων

Οι δημιουργοί του ΑthensBook αξιοποίησαν τις δυνατότητες του iPhone για να βρίσκεις ό,τι θέλεις στην περιοχή που είσαι εκείνη τη στιγμή
Του Δημητρη Ρηγοπουλου
Hταν το βράδυ με την αυγουστιάτικη Πανσέληνο. Στην έρημη πόλη μερικοί φίλοι με κοινό σημείο την υποχρέωσή τους, λόγω δουλειάς, να βρίσκονται μακριά από κάποια παραλία, διασκέδαζαν στην καταπράσινη βεράντα μιας αθηναϊκής πολυκατοικίας. Κάποια στιγμή, αφού όλα έγιναν όπως έπρεπε να γίνουν (το φαγητό, το τζιν, τα φρούτα, το παγωτό), χτύπησε συναγερμός. «Φοβάμαι ότι δεν θα μου φτάσει η βενζίνη μέχρι το σπίτι», ψέλλισε κάπως αδιάφορα ο μοναδικός άνθρωπος στην παρέα με αυτοκίνητο. Εκανε ένα «α, για μια στιγμή» και άρχισε να κάνει τα γνωστά ταχυδακτυλουργικά που κάνουν όσοι χρησιμοποιούν το iPhone. Σε λίγα δευτερόλεπτα, σήμανε λήξη του συναγερμού. «Ελάτε να δείτε», είπε.
Στην οθόνη του iPhone υπήρχε μια λίστα με όλα τα διανυκτερεύοντα πρατήρια βενζίνης σε ακτίνα λίγων χιλιομέτρων από την ωραία βεράντα.
...
Καθόλου συμπτωματικά, σε χρόνο ρεκόρ ακολούθησε και η αντίστοιχη έκδοση για την πόλη της Θεσσαλονίκης, το ThessBook.
Αυτό που δεν έμαθα εκείνο το βράδυ ήταν ότι πίσω από την εφαρμογή βρίσκονται δύο νέοι Ελληνες επιστήμονες, ο 35χρονος μηχανικός υπολογιστών του ΕΜΠ και διδάκτωρ του Stanford Γιώργος Πάντζαρης και ο 29χρονος προγραμματιστής του Imperial College Δημοσθένης Καπώνης. Με σπουδές, διδακτορικά και έρευνα στο εξωτερικό, οι δύο φίλοι γνωρίστηκαν μέσα από την τότε πολύ περιορισμένη κοινότητα των πρώτων μπλόγκερ στην Ελλάδα. Κάτοχοι υψηλής και εξειδικευμένης παιδείας και οι δύο, μοιράζονται την κουλτούρα του επιχειρηματικού start up, και αποφασίζουν να στρέψουν την ενέργειά τους στη δημόσια σφαίρα διαθέτοντας το νέο τους προϊόν εντελώς δωρεάν. Χωρίς διαμεσολαβητές, κατ’ ευθείαν στην κοινωνία. Η Apple τους παρείχε τα εργαλεία και αυτό που έκαναν ήταν να δουλέψουν εντατικά για τέσσερις μήνες. Δεν τους απορρόφησε μια μεγάλη εταιρεία λογισμικού, όπως πιθανότατα θα είχε συμβεί αν μεγάλωναν στις αρχές τις δεκαετίας του ’90. Τα δύο αυτά νέα παιδιά μας θυμίζουν αυτό που ήδη συμβαίνει εκτός Ελλάδας: η συσσώρευση παιδείας και μόρφωσης φτιάχνει ένα νέο είδος επιχειρηματικότητας, ανεξάρτητης, αδιαμεσολάβητης και κοινωνικά συνειδητής.
Νέο ήθος
«Ναι, υπάρχει ένα διαφορετικό ήθος στον συγκεκριμένο τύπο επιχειρείν», λέει έπειτα από πολλούς δισταγμούς ο Γιώργος Πάντζαρης. «Ενα ήθος, επηρεασμένο πιθανότατα από ιδέες όπως οι κοινότητες λογισμικού ανοιχτού κώδικα ή project όπως η Wikipedia, και από τη διαδεδομένη αντίληψη ότι η πρόσβαση στην πληροφορία πρέπει να είναι δωρεάν για τον τελικό χρήστη. Και αρχίζεις να λειτουργείς με έναν τρόπο που δεν θα λειτουργούσε ένας επιχειρηματίας του software τη δεκαετία του ’80. Αρχίζεις και σκέφτεσαι έννοιες όπως προσβασιμότητα, συμβατότητα. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα αυτό που συμβαίνει είναι απότοκο της παγκοσμιοποίησης, ό,τι γινόταν στη δεκαετία του ’90 στη Silicon Valley και έμοιαζε πολύ μακριά, τώρα είναι πιο κοντά. Και δεν χρειάζεται να είσαι στο Silicon Valley για να κάνεις κάτι. Και κοινότητες όπως αυτή του OpenCoffee (σ.σ. δικτύωση προσώπων με κοινά ενδιαφέροντα για την καλλιέργεια της κουλτούρας της καινοτομίας και του επιχειρείν, τη διάδοση των νέων τεχνολογιών, κ.λπ. μέσα από ανοιχτές, περιοδικές συναντήσεις) που έχει μεγαλώσει πολύ στην Ελλάδα τα τελευταία δύο χρόνια έχει σπρώξει ακόμα περισσότερο αυτή την ιδέα ότι μπορεί να είσαι στην Ελλάδα, μπορεί να φτιάξεις κάτι δικό σου και αξίζει να το προσπαθήσεις».
Η πρώτη ιδέα
Η ιδέα για το AthensBook προέκυψε το καλοκαίρι του 2008, λίγες μέρες πριν από την επίσημη έναρξη λειτουργίας του iPhone AppStore της Apple. Αρχισαν να δουλεύουν πάνω σε μια ιδέα, αλλά στην πορεία ανακοινώθηκε η επίσημη έναρξη λειτουργίας του AppStore. «Στην αρχή το είδαμε σαν παιχνίδι», θυμάται ο Δημοσθένης. «Κάποια στιγμή που άρχισε να σοβαρεύει βρεθήκαμε σε ένα σταυροδρόμι: Θα ακολουθήσουμε μια πιο “παραδοσιακή” πορεία πουλώντας αυτό που θα φτιάχναμε στο AppStore με δεδομένα τα δημογραφικά στοιχεία της Ελλάδας, τις κυρίαρχες νοοτροπίες, κ.λπ., ή θα κάνουμε κάτι πιο πειραματικό και ριψοκίνδυνο;».
Επιλέχθηκε ο δεύτερος δρόμος. Και στην πορεία βγήκε και η ιστορία της τοπικά εστιασμένης διαφήμισης που είναι μία από τις σημαντικότερες καινοτομίες του AthensBook: διαφήμιση στοχευμένη τοπικά. «Θέλαμε να προσφέρουμε κάτι δωρεάν, αλλά προφανώς πρέπει να προβλέψεις πόρους για τη βιωσιμότητα της εφαρμογής. Υπάρχει αυτή η πλατφόρμα που την αναπτύξαμε εμείς, πλατφόρμα για κινητά που χρησιμοποιεί το γεωγραφικό στίγμα του χρήστη για να στοχεύσει γεωγραφικά. Κάποια επιχείρηση στη Γλυφάδα μπορεί να επιλέξει να διαφημιστεί με μικρότερο κόστος σε όσους κινούνται γύρω της. Εχουμε καλή ανταπόκριση, είναι κάτι που έρχεται», προσθέτει ο Γιώργος. Το επόμενο βήμα είναι η νέα έκδοση του AthensBook με εφαρμογές προσανατολισμένες στην ψυχαγωγία και στη διασκέδαση. Δηλαδή; «Η αρχική ιδέα ήταν να κάνεις τη ζωή στην πόλη λίγο πιο εύκολη. Τώρα κινούμαστε σε μια ιδέα κοινωνικής χαρτογράφησης της πόλης σε όλα τα επίπεδα. Δημιουργούμε ενότητες. Ενότητες που έχουν να κάνουν περισσότερο με το life style, με το τι κάνεις το βράδυ. Για αρχή τα εστιατόρια. Θα ακολουθήσει ένα επιπλέον επίπεδο πληροφορίας που θα είναι το κοινωνικό. Με τη χρήση της τεχνολογίας έχουμε τη δυνατότητα να αντλήσουμε το τι αρέσει, το τι χρησιμοποιείται, το τι επιλέγουν οι χρήστες μας.
Εικονικός αστικός χώρος
Αυτή η ιδέα της χαρτογράφησης μιας πόλης σε ένα επίπεδο πιο εικονικό είναι δυσεύρετη στην Ελλάδα. Στο GoogleMap υπάρχει ένα layer με «πληροφορίες πάνω από την πόλη» που όμως δεν περιλαμβάνει τις ελληνικές πόλεις. «Κι ό,τι υπήρχε ήταν λίγο μπαγιάτικο», λέει ο Δημοσθένης. «Ούτε είναι “έξυπνη πληροφορία” με την έννοια που τη βρίσκεις στο AthensBook. Οχι απλές λίστες πληροφοριών στις οποίες θα πρέπει να ανατρέξεις, αλλά πληροφορία που θα την χρειαστείς τη συγκεκριμένη στιγμή: το πιο κοντινό σου εφημερεύον φαρμακείο, το πιο κοντινό σου ΑΤΜ για να “τραβήξεις” μετρητά. Προσπαθούμε να εφαρμόσουμε τεχνογνωσία, αλγόριθμους και γνώσεις που μας επιτρέπουν να προσφέρουμε δεδομένα πιο σχετικά με αυτό που ζητά/ψάχνει ο χρήστης. Ενα κλασικό παράδειγμα τα φαρμακεία. Εμείς δεν δίνουμε όλα τα φαρμακεία της Αθήνας, δίνουμε τη λίστα των φαρμακείων που είναι ανοικτά εκείνη τη στιγμή. Αυτό θέλει ο χρήστης».
Δεν είναι υπερβολή να σκεφτεί κανείς το AthensBook σαν μια μορφή «augmented reality» (ενισχυμένης πραγματικότητας). Κυκλοφορείς και έχεις ένα χάρτη στο μέγεθος της πόλης, σ’ ένα επίπεδο με όλη τη διαθέσιμη πληροφορία στην οθόνη του κινητού σου. «Τώρα ο όρος “augmented reality” ξαναμπαίνει στη μόδα κι ένας λόγος είναι το iPhone και κυρίως η νέα έκδοση, το 3GS», σημειώνει ο Γιώργος. Κυρίως λόγω της λεγόμενης «πυξίδας» που παρακολουθεί προς τα πού «κοιτάει» η συσκευή σου. Πλέον, μπορούμε να ξέρουμε όχι μόνο τι βρίσκεται γύρω σου αλλά τι «μπροστά σου». Ετσι εμφανίζονται εφαρμογές που αξιοποιούν την ύπαρξη ενσωματωμένης κάμερας κι επιτρέπουν στον χρήστη βλέποντας την οθόνη του κινητού προς κάποια κατεύθυνση να έχει πρόσβαση σε μια δεύτερη, εικονική πόλη γεμάτη ταμπέλες και πληροφορίες για το τι υπάρχει εκεί που κατευθύνει τη συσκευή του. «Μπορεί να ακούγεται εξωπραγματικό ή αστείο, αλλά σκεφτείτε έναν τουρίστα στην πλατεία Συντάγματος».
...
Τα υπέρ και τα κατά του OpenSource
To AthensBook δεν είναι Open Source, δεν ανήκει δηλαδή στην κατηγορία του ανοιχτού, ελεύθερου λογισμικού όπου ο καθένας (με τις ανάλογες τεχνικές γνώσεις, φυσικά) μπορεί να επέμβει ή να το εξελίξει ή απλά να «παίξει» μαζί του. Ο Δημοσθένης είναι περισσότερο θετικός απέναντι στη λογική του OpenSource, χωρίς να σημαίνει ότι δεν έχει κι ο ίδιος επιφυλάξεις. «Είναι περισσότερο πολιτικό και κοινωνικό θέμα και λιγότερο ζήτημα τεχνολογίας», υποστηρίζει. Κι έτσι είναι. «Προσπαθώ να το χρησιμοποιώ και να συνεισφέρω αλλά δεν είναι δυνατόν τα πάντα να είναι Open Source, κατά την άποψή μου. Υπάρχουν παραδείγματα που το Open Source υπερτερεί τεχνολογικά του κλειστού λογισμικού, διότι τυγχαίνει να συνδυαστούν μια σειρά από παράγοντες, να υπάρξουν άνθρωποι, να δημιουργηθούν κοινότητες ανθρώπων, κάποιοι να ηγηθούν, να γίνουν το nexus, η «καρδιά» της κοινότητας». Ενα πολύ μεγάλο κομμάτι του Διαδικτύου σήμερα δουλεύει με ανοιχτό λογισμικό, το Mozilla Firefox είναι ανοιχτό λογισμικό, για παράδειγμα. Από την άλλη υπάρχουν και περιπτώσεις όπου η Microsoft και η Mac κατέχουν το 85% της αγοράς. «Και βλέπουμε το Linux, που είναι OpenSource, να μην έχει τη διείσδυση που θα περίμενε κανείς. Ισως το βασικό ελάττωμα του OpenSource είναι ότι οι προγραμματιστές δεν εστιάζουν στις ανάγκες, στα “θέλω” του κόσμου αλλά κάνουν focus στις δικές τους ανάγκες».

Πηγή:Εφημερίδα Καθημερινή http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_100037_23/08/2009_326276