«Ποτέ δεν είναι αργά για να μάθεις»
Έρευνες διαψεύδουν τον μύθο ότι η μαθησιακή ικανότητα ελαττώνεται στη μέση ηλικία
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Καρολίνα Παπακώστα
ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Παρασκευή 8 Ιανουαρίου 2010
(αποσπάσματα) , από την εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ
…
Μια αγγλική παροιμία υποστηρίζει ότι δεν μπορεί να μάθει κανείς σε γέρικο σκύλο καινούργια κόλπα, όμως σειρά ερευνών τα τελευταία χρόνια έχει αποδείξει πως μάλλον είναι ορθότερη το ρητό γηράσκω αεί διδασκόμενος, αφού ο ανθρώπινος εγκέφαλος συνεχίζει να αναπτύσσεται και μετά τη μέση ηλικία.
Οι περισσότεροι επιστήμονες τονίζουν σήμερα ότι μάλλον δεν ευσταθεί πως καταστρέφεται το 40% των εγκεφαλικών κυττάρων όπως πιστευόταν μέχρι πρόσφατα· αυτό που στην πραγματικότητα συμβαίνει είναι ότι όσα έχει μάθει κανείς μέχρι τα 50 συνήθως «χάνονται» στις διακλαδώσεις των νευρώνων του εγκεφάλου. Μάλιστα, σύμφωνα με μια από αυτές τις μελέτες, ο εγκέφαλος ενός μεσήλικα είναι πολύ πιο αποτελεσματικός στην αναγνώριση της κεντρικής ιδέας ενός θέματός. Αν είναι σε φόρμα, τότε μπορεί πιο εύκολα με βάση τις ήδη αποθηκευμένες πληροφορίες να αναγνωρίσει αν κάτι είναι σημαντικό ή όχι και πιθανότατα αυτό να του δίνει και το προβάδισμα σε σύγκριση με τον νεώτερο στην ανεύρεση λύσεων. Σε έρευνα του Πανεπιστημίου της Αλαμπάμα όπου συμμετείχαν 3.000 μεσήλικες, άνδρες και γυναίκες, σε δέκα διαφορετικά τεστ εκγύμνασης του εγκεφάλου βρέθηκε ότι ήταν σε θέση να ανταγωνιστούν επάξια τούς κατά δέκα χρόνια νεώτερούς τους.
Οι περισσότεροι επιστήμονες τονίζουν σήμερα ότι μάλλον δεν ευσταθεί πως καταστρέφεται το 40% των εγκεφαλικών κυττάρων όπως πιστευόταν μέχρι πρόσφατα· αυτό που στην πραγματικότητα συμβαίνει είναι ότι όσα έχει μάθει κανείς μέχρι τα 50 συνήθως «χάνονται» στις διακλαδώσεις των νευρώνων του εγκεφάλου. Μάλιστα, σύμφωνα με μια από αυτές τις μελέτες, ο εγκέφαλος ενός μεσήλικα είναι πολύ πιο αποτελεσματικός στην αναγνώριση της κεντρικής ιδέας ενός θέματός. Αν είναι σε φόρμα, τότε μπορεί πιο εύκολα με βάση τις ήδη αποθηκευμένες πληροφορίες να αναγνωρίσει αν κάτι είναι σημαντικό ή όχι και πιθανότατα αυτό να του δίνει και το προβάδισμα σε σύγκριση με τον νεώτερο στην ανεύρεση λύσεων. Σε έρευνα του Πανεπιστημίου της Αλαμπάμα όπου συμμετείχαν 3.000 μεσήλικες, άνδρες και γυναίκες, σε δέκα διαφορετικά τεστ εκγύμνασης του εγκεφάλου βρέθηκε ότι ήταν σε θέση να ανταγωνιστούν επάξια τούς κατά δέκα χρόνια νεώτερούς τους.
Η διά βίου μάθηση όμως δεν είναι απαραίτητη μόνο για να διατηρεί κανείς την ευεξία του εγκεφάλου του, έχει και πρακτική εφαρμογή στην καριέρα του. Σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ανάπτυξη της Διά Βίου Μάθησης, στην Ελλάδα μόλις το 14% των εργαζομένων μπαίνει στη διαδικασία να αποκτήσει νέες δεξιότητες και τεχνικές
…
( γνώμες ειδικών και μη )
«Οι κανόνες που διαμορφώνονται στην αγορά εργασίας πιέζουν προς αυτή την κατεύθυνση. Ήδη από την προηγούμενη δεκαετία υπάρχουν έρευνες που δείχνουν ότι ένας εργαζόμενος στη διάρκεια της σταδιοδρομίας του θα αναγκαστεί να αλλάξει αντικείμενο εργασίας 6 με 7 φορές. Αυτή μπορεί να είναι μια πλήρης αλλαγή- δηλαδή κυριολεκτικά ένα νέο αντικείμενο- ή σχετική όταν καλείται να μάθει νέες δεξιότητες που σχετίζονται με το αντικείμενό του».
…
«η μάθηση στη μέση ηλικία δεν είναι θέμα πρακτικών δυνατοτήτων του εγκεφάλου αλλά στάσης ζωής. Το μεγαλύτερο βάρος δίνεται στην εκπαίδευση των νέων. Σαφώς και πρέπει να συμβαίνει αυτό, όμως δεν πρέπει να παραμελούνται οι μεγαλύτερες ηλικίες. Για παράδειγμα, είναι απαράδεκτο η πλειονότητα αυτών που εισέρχονται στην τρίτη ηλικία να μην γνωρίζουν Η/Υ».
…
«Βλέπω ότι δεν ρουφάω σαν σφουγγάρι, όπως πιο νέος όταν διαβάζω. Όμως νομίζω ότι έχω το πλεονέκτημα της λογικής. Δηλαδή αν και βλέπω ότι δυσκολεύομαι αφάνταστα να αποστηθίσω κάτι νομίζω ότι αντιλαμβάνομαι πιο γρήγορα από ό,τι όταν ήμουν νεώτερος αφού με βοηθούν οι βάσεις που ήδη έχω».
…
