-επειδή η μετριοφροσύνη είναι προϋπόθεση του (αυτο)σεβασμού-
(απόσπασμα)
Όταν κάποιος φτάνει στην κορυφή με την αξία του, τι ευλογία
Θεού θεωρείται αυτή η περίπτωση! Κι είναι, αλήθεια, αξιοθαύμαστο, να φτάσεις με
την αξία σου, ανάμεσα από μύριες πλεκτάνες που επινοούν γύρω σου οι πονηροί.
Μακάριοι λοιπόν εκείνοι, που, ήρεμοι, νηφάλιοι, χωρίς ν' αντιτάξουν μηχανεύματα
στις πλεκτάνες και σωσίβια στις παγίδες, έφθασαν στην κορυφή, βαδίζοντας
κατευθείαν, χωρίς φόβο και χωρίς πάθος, και χωρίς να λοξοδρομήσουν. Ας
ευχαριστούν αυτοί το Θεό, γιατί είναι σπάνιο να το επιτύχεις αυτό, χωρίς να
φθείρεις την αρετή σου.
Και είναι χαρακτηριστικό πόση νηφαλιότητα και μετριοφροσύνη διατηρούν
συνήθως αυτοί οι άνθρωποι, Ο μεγάλος κίνδυνος, όταν φτάσεις στην κορυφή, είναι
να ζαλιστείς και να πέσεις στον εγωισμό, στην αλαζονεία. Και συνήθως δεν το
αντιλαμβάνεσαι ο ίδιος, ότι πέφτεις στην αλαζονεία. Ενώ είσαι μετριοπαθής
άνθρωπος, όμως μέρα με την ημέρα η εξουσία, το μεγάλο αξίωμα, μπορεί να σε
χαλάσει, από μέσα, αδιόρατα, χωρίς να αντιληφθείς εσύ ο ίδιος αυτή την αργή
μεταμόρφωση. Γίνεται τόσο αργά, τόσο αθόρυβα, ωσάν να θέλει να κρυφτεί από τα
ίδια μας τα μάτια.
Ένας αρχαίος ναύαρχος, επειδή νίκησε σε μια ναυμαχία,
φαντάστηκε ότι είναι Ποσειδών, και συνήθιζε να κρατεί στο χέρι, για σύμβολο,
μια τρίαινα! Πώς δεν καταλάβαινε ότι αυτό ήταν γελοίο, σαν μια μασκαράτα;
Ένας άλλος, επειδή νίκησε σε μια μάχη, έλεγε ότι το δόρυ του
ακουμπούσε στον ουρανό. Το πόσο ήταν γελοία αυτή η ιδέα δε θα το αντελήφθη παρά
μόνον, όταν οι φίλοι του του είπαν ειρωνικά: Αλήθεια, ας κάνουμε πέρα, μήπως
τρυπήσεις τον ουρανό και πέσει απάνω μας!
Ο φρόνιμος λοιπόν και άξιος φτάνει νηφάλιος και παραμένει
νηφάλιος καθώς κρατεί το αξίωμά του. Διατηρεί τη μετριοφροσύνη του, που είναι η
υψηλότερη αρετή. Η μετριοφροσύνη είναι, κατά τον La Bruyere , καθώς οι σκιές
στις φιγούρες ενός πίνακα. Αυτές οι σκιές κάνουν πιο έντονες τις μορφές και τις
εικόνες.
«Κανένας αληθινά σπουδαίος άνθρωπος» λέγει ο Ρενάν, «δεν
πιστεύει κατά βάθος ότι είναι σπουδαίος. Από τη στιγμή που θα το πιστέψει, θα
πάψει να είναι σπουδαίος». Κι όχι μόνον αυτό, αλλά ο φρόνιμος ανησυχεί κάθε
στιγμή μήπως εγκαταλείψει τη μετριοφροσύνη του και πέσει στην αλαζονεία. Κι
αυτή η ανησυχία είναι ακριβώς η ουσία της μετριοφροσύνης. Γιατί ο πραγματικά
μετριόφρων ποτέ δε θεωρεί ότι είναι μετριόφρων. Πάντα ανησυχεί μήπως μεγαλοποιεί
την αξία του. Γιατί, αλήθεια, λέγει πάλι ο Ρενάν, «αν κατά βάθος πιστέψει ότι
είναι μετριόφρων, από τη στιγμή αυτή παύει πια να είναι μετριόφρων».
Μιχ. Α. Στασινόπουλος
Πηγή: Δοκίμια Λυκείου, Υπηρεσία ανάπτυξης προγραμμάτων, Κύπρος, σελ.184
