Κοντά στο σπίτι μας άνθιζε μια μεγάλη φουντωμένη ελιά. Τη
χαιρόμαστε. Καμαρώναμε τον χονδρό κορμό της, το σκιάδι της φυλλωσιάς της.
Μα ήρθε εκείνη η ανήλεη καταστροφική φωτιά του '81 που
ρήμαξε τα δέντρα. Και της καμένης πια ελιάς σώθηκε μόνο ο κορμός και λίγοι
χονδροί κλώνοι.
Την άλλη άνοιξη την ξαναβρήκα. Όλα τα ξύλα της ως τη γη ξεπετούσαν μικρά φύλλα, τόσο τρυφερά τόσο
δροσερά πράσινα.
Ξανάρχιζε η ζωή.
Και σε δυο χρόνια το δέντρο είχε βρει, όχι βέβαια το παλιό
του μεγαλείο, μα τη δέντρινη μορφή του.
Κάποτε όμως το πνεύμα του κακού το μίσησε κι έριξε στη ρίζα
του καυστική ουσία. Αυτό ήταν· η ελιά νεκρώθηκε για πάντα.
Η ρίζα μας είναι η ζωή μας. Από αυτήν που απλώνει τα
πλοκάμια της μες στους αιώνες αντλούμε την ουσία μας. Η κάθε ελληνική λέξη που
καθημερινά προφέρομε έχει βαθύ ιστορικό νόημα γιατί μας έρχεται από τον
Αισχύλο, τον Ρωμανό, τον Ερωτόκριτο, το δημοτικό τραγούδι.
Τα σπασμένα μάρμαρα που μας τριγυρίζουν, οι βυζαντινές
εικόνες που προσκυνούμε είναι ρίζα μας.
Το γνώριζε ο Μακρυγιάννης και ο Κολοκοτρώνης και αγωνίσθηκαν
να την διασώσουν. Το γνώριζε πάντα ο αγράμματος όσο και ο γραμματισμένος λαός.
Ο Θεοτοκόπουλος έγινε ο πιο μεγάλος, με εφόδιο την ελληνική ρίζα του.
Τι να πω σε μια εποχή που τα νιάτα ζητούν την αλήθεια και οι
δυνατοί της ώρας παραπλανούν;
Ας σκύψουν μέσα τους, ας μελετήσουν τη γλώσσα τους, την
ιστορία τους, ας ακουμπήσουν σταθερά στη βαθιά τους ρίζα, ν' ανθίζει πάντα η
Ελιά μας.
Πηγή: Κείμενα Λογοτεχνίας Α΄ Λυκείου, Ερμηνευτική προσέγγιση, εκδ. επικαιρότητα, Αθήνα, 1989
