(πολύ κατατοπιστικό, το μεταφέρω αυτούσιο)
Βιοθεωρία και κοινωνική αντίληψη που βασίζονται ή αποβλέπουν στις ακόλουθες αρχές:
- Σεβασμό για την αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα του Ανθρώπου.
- Αναγνώριση της αξίας της προσωπικότητας του Ανθρώπου.
- Ενδιαφέρον για την ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας διαμέσου της επιμελημένης Εκπαίδευσης για όλους.
- Ενδιαφέρον για την ευημερία των ανθρώπων και ταυτόχρονα φροντίδα για τη δημιουργία ευνοϊκών κοινωνικών συνθηκών για όλα τα μέλη της Κοινωνίας. Κοινωνικός Ανθρωπισμός.
- Κήρυγμα ελευθερίας της σκέψης και έκφρασης, ανοχής των απόψεων του συνανθρώπου.
Αντίθεση προς το φανατισμό, τη μισαλλοδοξία, την ανευλάβεια για τις απόψεις των άλλων.
Κατά την περίοδο της Ευρωπαϊκής Αναγέννησης διάφοροι στοχαστές (όπως οι: Δάντης, Πετράρχης, Έρασμος) διατυπώνοντας τέτοιες αρχές ανθρωπισμού και αναζητώντας υπέρμαχους τέτοιων σκέψεων και διακηρύξεων εντόπισαν ότι τέτοιους λογισμούς μπορούσαν να βρουν στην Αρχαία Ελληνική Κλασική Γραμματεία (κυρίως στη φιλοσοφία, στα έργα της Αρχαίας Τραγωδίας και Κωμωδίας, στην ιστοριογραφία) και επιδόθηκαν με ζήλο στη μελέτη των ελληνικών κειμένων. Έτσι γεννήθηκε ο Κλασικιστικός Ανθρωπισμός* της Αναγέννησης και ονομάστηκαν Ανθρωπιστικές οι αντίστοιχες σπουδές.
Αυτή η κίνηση βοήθησε τους Ανθρωπιστές να αντισταθούν στο δογματισμό και το φανατισμό του Μεσαίωνα και ειδικότερα της παπικής Εκκλησίας, που είχε αντιταχθεί στην ελευθερία της σκέψης, στην επιστημονική έρευνα (ενδεικτικά θυμίζω την Ιερή Εξέταση, το επεισόδιο Σαβοναρόλα, τη δίωξη του Galileo Galilei (1616-32). Παραλλαγές του Κλασικιστικού Ανθρωπισμού εμφανίστηκαν και κατά τα τέλη του 18ου αιώνα (με κύριους εκφραστές τον Humboldt, τον Lessing, τον Goethe και άλλους) κατά το α΄ μισό του 20ού αιώνα με κύριο εκπρόσωπο το διάσημο Γερμανό Ελληνιστή Werner Jaeger**
Αυτή η κίνηση βοήθησε τους Ανθρωπιστές να αντισταθούν στο δογματισμό και το φανατισμό του Μεσαίωνα και ειδικότερα της παπικής Εκκλησίας, που είχε αντιταχθεί στην ελευθερία της σκέψης, στην επιστημονική έρευνα (ενδεικτικά θυμίζω την Ιερή Εξέταση, το επεισόδιο Σαβοναρόλα, τη δίωξη του Galileo Galilei (1616-32). Παραλλαγές του Κλασικιστικού Ανθρωπισμού εμφανίστηκαν και κατά τα τέλη του 18ου αιώνα (με κύριους εκφραστές τον Humboldt, τον Lessing, τον Goethe και άλλους) κατά το α΄ μισό του 20ού αιώνα με κύριο εκπρόσωπο το διάσημο Γερμανό Ελληνιστή Werner Jaeger**
Με τις βασικές αρχές του Ανθρωπισμού και άλλες επιδιώξεις (θρησκευτικές ή φιλοσοφικές ή κοινωνικές) εμφανίστηκαν άλλα ρεύματα Ανθρωπισμού με ανάλογες επωνυμίες: Χριστιανικός ανθρωπισμός (με προσήλωση στην πίστη), υπαρξιστικός ανθρωπισμός (με διακήρυξη απόλυτης ελευθερίας και ευθύνης του ανθρώπου για την ύπαρξή του) και σοσιαλιστικός ανθρωπισμός, με βασικό προσανατολισμό την ευτυχία του ανθρώπου μέσα στην κοινωνία κατά την επίγεια ζωή του.
Σημειώσεις:
*Τότε οι Ευρωπαίοι μελετητές (βοηθούμενοι και από Βυζαντινούς δασκάλους) επιδόθηκαν στη μελέτη της Ελληνικής Γραμματείας με τόσο ζήλο, ώστε καθιέρωσαν ως βασικό τμήμα της παιδείας της ανθρωπότητας πολλά κείμενα της Ελληνικής Γραμματείας και χιλιάδες όρους από την Ελληνική γλώσσα (λ.χ. στην αγγλική γλώσσα: Academy, Biology, chemistry, drama, epistemology, fantasy, geometry,history, iconoclast, jealousy (ζήλια) , kalology, Logic, method, narcissus, optic, rhetoric, system, tautology (ταυτολογία), xenophobia, zoology.
** Το ιστορικό του Κλασικιστικού Aνθρωπισμού μπορεί κανείς να βρει με σαφήνεια γραμμένο στο βιβλίο του Σπ. Ράση, Ανθρωπιστική Παιδεία, (εκδόσεις «Παρατηρητής» Θεσσαλονίκη).
Copyright © 2002 F. K. Voros
