Να κρατήσουμε τα σχολεία ανοιχτά, ζωντανά

Tου Nίκου Γ. Ξυδάκη

Γιατί θέλετε να κάνετε κατάληψη; Για να χάσουμε μάθημα χωρίς να πάρουμε απουσίες. Οι πιο ειλικρινείς και συνειδητοποιημένοι μαθητές των λυκείων, περιγράφουν με ακρίβεια το βαθύτερο κίνητρο των καταλήψεων: είναι η αθώα κοπάνα, σύμφυτη της εφηβικής συμπεριφοράς, γνωστή σε όλους. Όλοι υπήρξαν έφηβοι και μαθητές, όλοι γνωρίζουν την επιθυμία απόδρασης από το σχολικό πρόγραμμα, τη μύηση στην περιπλάνηση, το διάλειμμα ενός μικρού ρεμπελιού. Οι γενιές των Πανελληνίων έχουν βιώσει επιπλέον το λύκειο σαν τη βάρβαρη άγονη ανηφόρα των Πανελληνίων, που καίει το σχολείο και τη δημιουργική μάθηση.
Κοπάνα, λοιπόν. Θεμιτή. Ας κάνουν κοπάνα τα παιδιά, πάντα κάνουν. Αλλά πόσο θεμιτή και ωφέλιμη είναι η κατάληψη του σχολείου σήμερα, τον βαρύ χειμώνα του 2011, στην άγρια δοκιμαζόμενη Ελλάδα της χρεοκοπίας; Ποιος ωφελείται από το νεκρό δημόσιο σχολείο, όταν μάλιστα φέτος αυτό το σχολείο πιέζεται πολλαπλώς και αφόρητα από περικοπές προσωπικού, καθυστερήσεις βιβλίων, αλαλούμ μεταθέσεων, αλαφιασμένους νεόπτωχους καθηγητές, ταλαιπωρημένους ή άνεργους γονείς;
Ας το πούμε: στο σκοτεινό παρόν της Ελλάδας, το σχολείο μπορεί και πρέπει να μείνει ένα λιμάνι υπήνεμο, όσο είναι δυνατόν, όπου θα σφυρηλατείται ένα άλλο μέλλον. Οι έφηβοι μαθητές πρέπει να παραμείνουν προφυλαγμένοι από την κοινωνική τρικυμία, συγκεντρωμένοι στη μάθηση και στο παιχνίδι, να βιώσουν με τους όρους τους το πέρασμά τους στην ενηλικίωση. Αλλά όχι με αυτές τις άγονες ρουτινιάρικες καταλήψεις, που ανοίγουν τον δρόμο για βάνδαλους και ναρκέμπορους: όχι παντού, όχι πάντα, αλλά γνωρίζουμε πια ότι οι 15χρονοι και 16χρονοι δεν ξενυχτάνε στα σχολεία τους για να τα περιφρουρήσουν από εξωσχολικά στοιχεία. Μόλις κουραστούν και νυστάξουν, θα πάνε σπίτι να κοιμηθούν, και θα αφήσουν το σχολείο τους ανυπεράσπιστο.
Αυτό ακριβώς, ο ανυπεράσπιστος δημόσιος χώρος, συνιστά ένα από τα μείζονα συμπτώματα της ελληνικής ασθένειας, κι αυτό οφείλουμε να αντιστρέψουμε στους εφήβους, στα παιδιά μας, με το ζωντανό μας παράδειγμα: να τα μάθουμε να σέβονται, να αγαπούν και να προστατεύουν τον δημόσιο χώρο, σαν το σπίτι τους. Αυτό θα είναι και το σημείο ανάκαμψης για το συλλογικό ήθος, αυτό θα είναι και η έμπρακτη μεταμέλεια των προηγούμενων γενεών, ημών των γονέων.
Το λεηλατικό και πελατειακό κράτος υπέθαλψε την περιφρόνηση προς τον δημόσιο χώρο, τον πρόσφερε πλιάτσικο σε κλεπτοκρατικές ελίτ, βορά σε πειναλέους πελάτες. Η συρρίκνωση, η ταπείνωση, η υποβάθμιση του δημόσιου χώρου όμως είναι συρρίκνωση της Δημοκρατίας, φέρνει κοινωνική φτώχεια, ηθική ένδεια, βαθαίνει τα ταξικά χάσματα. Το βανδαλισμένο σχολείο, ο συμφυρμός ντίλερς και συμμοριών στα αθηναϊκά προαύλια μαζί με άπραγα παιδιά των λαϊκών και μεσαίων στρωμάτων απειλεί να αποσπάσει βίαια την Ελλάδα από την κοινωνική ειρήνη και να την οδηγήσει στην γκετοποίηση, στην ενδημική βία των φυλών και των νεανικών συμμοριών, κάτι ανάμεσα σε «Κουρδιστό Πορτοκάλι» και συμμορίες του Λος Αντζελες. Δεν απέχουμε πολύ, και η θύελλα της ύφεσης θα επιδεινώνει διαρκώς τα υλικά δεδομένα. Η αλβανοελληνική συμμορία των νεαρών και ανηλίκων με τα Καλάσνικοφ ήταν παιδιά της διπλανής πόρτας, λήστευαν και βίαζαν για πλάκα, χωρίς αίσθηση κινδύνου. Ζούσαν πλάι μας.
΄Εχουμε χίλιους λόγους να είμαστε εξοργισμένοι με το πολιτικό σύστημα που οδήγησε τη χώρα σε αυτό το χάλι. Και χίλιους τρόπους να αντιδράσουμε. Το κατειλημμένο, βανδαλισμένο σχολείο όμως δεν συνιστά λυσιτελή διαμαρτυρία. Απλώς ρημάζουμε ένα κύτταρο του κοινού μας σώματος πολύτιμο, ανεξαγόραστο. Κανείς πολιτικός δεν θα ιδρώσει, θα αφήσουν τα σχολεία να βουλιάξουν, όπως τα νοσοκομεία, τα γηροκομεία, τα κέντρα ψυχικής υγιεινής και απεξάρτησης, όπως τόσα άλλα πράγματα. Το κράτος που ξέραμε, ως δοχείο παραπόνων, απλώς δεν υπάρχει πια. Εσβησε. Το δημοκρατικό κράτος και τον δημόσιο χώρο οφείλουμε τώρα να τα υπερασπιστούμε εμείς, οι πολίτες, συντεταγμένα, δημοκρατικά. Κάθε κυψέλη του δημόσιου βίου πρέπει να μείνει ζωντανή και λειτουργική. Το σχολείο είναι από τις πολυτιμότερες. Αυτό το δημόσιο σχολείο, που απαξιώθηκε και συκοφαντήθηκε και παραμελήθηκε, με ευθύνη συχνά και των δασκάλων και των γονιών, το σχολείο που μισήθηκε από τα παιδιά σαν κάτεργο και διάδρομος προς ΑΕΙ, αυτό το σχολείο πρέπει να το φυλάξουμε σαν τη φωτιά του Προμηθέα.
Να κάνουν κοπάνα τα παιδιά. Να περάσουν τις μυητήριες τελετές τους οι έφηβοι. Αλλά στην παρούσα στενωπό, τούτο τον σκληρό χειμώνα του 2011-12, ας σταθούμε πλάι τους, γονείς και δάσκαλοι, για να κρατήσουν τα σχολεία τους ανοιχτά, ζωντανά, δημιουργικά, παιγνιώδη, εκκολαπτήρια για τη νέα Ελλάδα.
Πηγή : Εφημερίδα Καθημερινή

Ανάμεσα σε τοίχους

Είναι, ίσως, το πιο ωραίο κείμενο που διάβασα για το θέμα των καταλήψεων, γραμμένο μάλιστα από μαθήτρια. Δε συμφωνώ, βέβαια, με όλα τα σημεία του ( πιστεύω για παράδειγμα ότι η ύλη "βγαίνει" ουσιαστικά από τους περισότερους καθηγητές, στα περισσότερα μαθήματα ) αλλά αυτό δεν ήταν λόγος να μη συγκινηθώ βλέποντας την καθαρή ματιά της νεαρής κοπέλας.


Τι συμβαίνει όταν κλείνουν τα σχολεία;

Δανάη Λιοδάκη*

189 υπέρ, κλείνει το σχολείο. Μη σας ξεγελάει η επίφαση νομιμότητας της ψηφοφορίας, οι καταλήψεις γίνονται μετά από απόφαση μιας παρέας του σχολείου με τη συναίνεση των μαθητών που γύρω στον Οκτώβριο περιμένουν τις καθιερωμένες τους διακοπές. Η ψηφοφορία γίνεται αφού έχει μπει η αλυσίδα, το σχολείο είναι ήδη κλειστό.

Γενικότερα, η κατάληψη ενός δημοσίου κτηρίου είναι πράξη σεβαστή και αναγκαία όταν αποτελεί την έσχατη λύση σε μία σειρά κινητοποιήσεων. Όταν πριν από μία σχολική κατάληψη έχουν προηγηθεί άλλες μορφές διεκδίκησης, όπως η ενημέρωση των πολιτών για τα προβλήματα, η ψηφοφορία και η κοινή επεξεργασία των αιτημάτων, η αναζήτηση συμμαχιών, η αποχή κ.τ.λ. τότε κανείς δεν έχει τίποτα να προσάψει στους μαθητές που αποφασίζουν να κλείσουν το σχολείο τους, γιατί είναι προφανές ότι δεν είχαν άλλη επιλογή απ’ αυτήν.

Στις περισσότερες σχολικές καταλήψεις, όμως, τίποτα από τα παραπάνω δε συμβαίνει. Οι καταλήψεις έχουν γίνει μία μορφή παράδοσης ή μόδας στα σχολεία της χώρας μας και πολλοί θα το απέδιδαν στην τεμπελιά των παιδιών, θεωρώντας πως η φυγοπονία βρίσκεται στα γονίδια των Ελλήνων μαθητών. Σ’ αυτό το συμπέρασμα αβασάνιστα φτάνει κανείς δεδομένης και της στάσης των μέσων μαζικής ενημέρωσης στο θέμα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, σύμφωνα με ισχυρισμό μαθητών που βρίσκονταν στην κατάληψη του σχολείου τους, δημοσιογράφοι τους συμβούλευσαν να παίξουν τάβλι γιατί «θα φαινόταν ωραίο» αλλά, φυσικά τα σχόλια στο ρεπορτάζ δεν ήταν καθόλου επαινετικά…

Ωστόσο, μία κατάληψη όσο απαλλαγμένη από πολιτική σκέψη κι αν είναι στις διαδικασίες της, είναι συνυφασμένη μ’ ένα πολιτικό μήνυμα προφανές σ’ όποιον ενδιαφέρεται να το ακούσει. Το σχολείο και πρακτικά –η ύλη καλύπτεται επαρκώς μόνο στα φροντιστήρια- και ουσιαστικά –δεν προσφέρει γενική γνώση αλλά ασύνδετες πληροφορίες που σε καμία περίπτωση δεν βοηθούν το μαθητή στην ανάπτυξη της προσωπικότητάς του- είναι άχρηστο για τους μαθητές του.

Πέρα απ’ αυτό όμως, παρατηρώντας μία σχολική κατάληψη βλέπει κανείς το μεγαλύτερο κενό του εκπαιδευτικού συστήματος. Βλέπουμε παιδιά που αδιαφορούν για τα μαθήματα να καθαρίζουν και να μαζεύουν, παιδιά που κάνουν συνέχεια απουσίες να περνάνε μέρες ολόκληρες στο σχολείο, παιδιά που ποτέ δεν έκαναν ομαδικές εργασίες να συνεργάζονται μέσα στην κατάληψη. Παρατηρούμε ότι οι μαθητές συμμετέχουν πιο ενεργά στην κατάληψη απ’ ότι σε οποιαδήποτε άλλη φάση της σχολικής τους ζωής, κι αυτό γιατί το σχολείο ανήκει στους μαθητές του μόνο όταν είναι κλειστό!

Το σχολείο δε θα το σεβαστούν ποτέ οι μαθητές αν δεν αρχίσουν να συμμετέχουν και οι ίδιοι στην οργάνωση και τη λειτουργία του, δε θα αναγνωρίσουν ποτέ την αξία του αν δεν ληφθεί ποτέ υπόψη η γνώμη τους. Το σχολείο αυτό που επιβάλλεται στους μαθητές δεν θα σταματήσει να κλείνει και να καταστρέφεται.

Παρόλα αυτά, τα αιτήματα των σχολικών καταλήψεων δεν εισακούονται, ούτε τα άμεσα, τα ίδια που κολλάμε πάντα έξω από την κλειστή πόρτα, ούτε τα έμμεσα φυσικά, που υποδηλώνονται από την ίδια τη φύση της κατάληψης. Τα προβλήματα πολλές φορές δεν φτάνουν καν στ’ αυτιά κάποιων, που αρνούνται να δουν πέρα απ’ τα σπασμένα κυλικεία και τους βαμμένους τοίχους, ενώ αγνοούνται επιδεικτικά από τους πολιτικούς φορείς, κι αυτό γιατί η κατάληψη δεν ενοχλεί κανέναν. Το αντίθετο μάλιστα, ένας αγώνας περιορισμένος μέσα στο σχολείο, χωρίς ουσιαστικές δράσεις στο πλαίσιό του, χωρίς συζητήσεις επί των προβλημάτων βολεύει όλους τους αναμεμειγμένους στην εκπαιδευτική διαδικασία –συμπεριλαμβανομένων των ιδιωτικών σχολείων που βλέπουν τη λίστα των μαθητών τους να μεγαλώνει- εκτός των μαθητών.

Εμείς όμως τι κερδίζουμε τελικά από μία τέτοιου είδους σχολική κατάληψη; Κερδίζουμε λίγο χρόνο και την ευκαιρία να γνωρίσουμε καλύτερα τους συμμαθητές μας, μία ανάσα λίγο μετά το άνοιγμα του σχολείου… Την ίδια στιγμή, χάνουμε την αξιοπιστία μας και στερούμε την ευκαιρία απ’ τους ελάχιστους που δεν κάνουν φροντιστήριο να παρακολουθήσουν ακόμη και μία υποτυπώδη παράδοση του μαθήματος, ενώ τοποθετούμε τις καταλήψεις στη θέση του εκτονωτή συντηρώντας έτσι το υπάρχον σύστημα.

Συνήθως το σχολείο ανοίγει μετά από παρέμβαση κάποιου καθηγητή ή του διευθυντή του σχολείου. Την ερχόμενη χρονιά, λαμβάνοντας υπόψη τα απαράδεκτα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση για τούς εκπαιδευτικούς αμφιβάλλω αν κάποιος θα πάρει αυτήν τη απόφαση… εμείς λοιπόν καλούμαστε να αποφασίσουμε τι θα κάνουμε με τα σχολεία μας. Θα τα κρατήσουμε κλειστά σε μία άγονη διαδικασία που πολλοί δεν θεωρούν καν διεκδίκηση ή θα προχωρήσουμε σε ουσιαστικές δράσεις μέσα και έξω απ’ αυτά; Όποια κι αν είναι η απόφασή μας, και όποια κι αν είναι η άποψη του καθενός στο θέμα, μέχρι τότε, ας προσπαθήσουμε όλοι να θέτουμε στον εαυτό μας και στους άλλους την ερώτηση «γιατί κάνουν τα παιδιά καταλήψεις;» και να διαδίδουμε το κοινό αίτημα όλων των σχολικών καταλήψεων: να αλλάξουν τα σχολεία.



* Η Δανάη Λιοδάκη είναι μαθήτρια
Πηγή: Εφημερίδα Η Αυγή