[ Άγχος ]

Η επιθυμία του εφήβου να αποκτήσει μια επιθυμητή και αποδεκτή εικόνα για τον εαυτό του φαίνεται ότι είναι ένας από τους πιο σημαντικούς και καθοριστικούς παράγοντες που διαμορφώνουν τη συμπεριφορά του. Οι γονείς και οι δάσκαλοι, με όσα λένε και πράττουν, συμβάλλουν στη δημιουργία της αίσθησης που έχει ο έφηβος για την προσωπική του αξία. Η ίδια η ύπαρξη μπορεί να θεωρηθεί από τον έφηβο λιγότερο σημαντική από τη διατήρηση μιας θετικής εικόνας του εαυτού του, μια και αυτή η εικόνα έχει να κάνει με το σεβασμό και την υπερηφάνεια του ατόμου. Είναι φανερό πόσο οι έφηβοι στενοχωριούνται, όταν οι ενήλικες που συμπαθούν τους κατακρίνουν ακατάπαυστα. Κάθε απειλή της αυτοεκτίμησης είναι σαν να στρέφεται και εναντίον της ίδιας της ύπαρξης του ατόμου.

Τα παιδιά από πολύ νωρίς στη ζωή τους υιοθετούν πολύπλοκους τρόπους, τους «μηχανισμούς άμυνας», όπως τους ονομάζουμε, για να αντιμετωπίσουν τις απειλές που δέχονται από τους σημαντικούς για αυτά ενήλικες. Αυτοί οι μηχανισμοί συντελούν στην  εξομάλυνση του άγχους και των αποτυχιών και στην προστασία της ακεραιότητας του Εγώ, με το να αυξάνουν το αίσθημα της προσωπικής αξίας. Σε ένα μεγάλο βαθμό  χρησιμοποιούμε τους μηχανισμούς άμυνας ασυνείδητα. Ένας από τους βασικούς σκοπούς για τους οποίους υιοθετούμε τους μηχανισμούς άμυνας είναι η μείωση της έντασης και του άγχους. Το άτομο, λοιπόν, κάνει τις επιλογές του και οργανώνει τη δραστηριότητά του με τέτοιο τρόπο, ώστε να μειώσει και ─ αν είναι δυνατόν ─ να αποφύγει το άγχος, τον πόνο ή όποια άλλη ταλαιπωρία.

[…] Εκτός από τις ποικίλες αγωνίες που συνοδεύουν τη συναισθηματική κατάσταση των εφήβων εξαιτίας της ίδιας της εφηβείας και των ιδιαίτερων δυσκολιών που μπορεί να εμφανιστούν στην προσωπική και οικογενειακή ζωή των μαθητών, ένα ιδιαίτερα κυρίαρχο άγχος είναι αυτό της σχολικής επιτυχίας και της πορείας τους μετά το σχολείο.[…] Ο φόβος της αποτυχίας, η ανασφάλεια για το τέλος της σχολικής ζωής, ο άγνωστος και απειλητικός κόσμος των ενηλίκων επιβαρύνουν τη συναισθηματική κατάσταση των παιδιών,  επηρεάζοντας με ποικίλους τρόπους και τη συμπεριφορά τους. Το να πετύχει ένας έφηβος στις εξετάσεις του, να έχει υψηλές επιδόσεις και να καταφέρει να μπει στο πανεπιστήμιο,  στο πολυτεχνείο ή σε κάποια άλλη σχολή είναι σίγουρα ένα ικανοποιητικό γεγονός, στο βαθμό που ακολουθεί τις επιλογές και τις επιθυμίες του. Θα ήταν όμως υπερβολή να ισχυριστούμε ότι είναι ταυτόχρονα και η βασική προϋπόθεση μιας ευτυχισμένης ενήλικης ζωής.

Η σχολική αποτυχία δε συνεπάγεται απαραίτητα αποτυχία και στη ζωή. Αρκετοί «κακοί» μαθητές κερδίζουν αξιοπρεπώς τα προς το ζην, παντρεύονται, αποκτούν παιδιά και θεωρούν τον εαυτό τους ευτυχισμένο. Αντίθετα, ορισμένοι «καλοί» μαθητές καταλήγουν να έχουν μια δυστυχισμένη ζωή. Η παραπάνω διαπίστωση ας μην ερμηνευθεί ως υποτίμηση της σχολικής επιτυχίας, αλλά ως μια προσπάθεια για την αντιμετώπιση της σχολικής αποτυχίας, η οποία δεν οδηγεί απαραίτητα στην εγκληματικότητα, στα ναρκωτικά  ή στην ανεργία. Σε αρκετές περιπτώσεις, παρά τη σχολική επιτυχία, συναισθηματικές ή κοινωνικές δυσκολίες εμποδίζουν ορισμένους να χρησιμοποιήσουν τα διπλώματα ή τις γνώσεις τους. Οι άνθρωποι αναζητούν την ικανοποίηση και την ευχαρίστηση στη ζωή τους, ενώ προσπαθούν να αποφύγουν τον πόνο και τη δυστυχία. Η πραγματικότητα της κάθε εποχής παρεμβαίνει άλλοτε διευκολύνοντας και άλλοτε εμποδίζοντας την προσπάθεια του ανθρώπου να είναι ευτυχής. Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι πολύπλοκες και συχνά επιφυλάσσουν απογοητεύσεις και οδύνη. Η επιλογή της απομόνωσης, δηλαδή η απομάκρυνση από τους άλλους, ως μια προστασία από τον πόνο που προκαλείται από τις ανθρώπινες σχέσεις, δεν οδηγεί παρά μόνο στην «ευτυχία» της ησυχίας.

Το άγχος μπροστά σε μια καινούρια εμπειρία ή αναμενόμενη αλλαγή είναι πραγματικά απαραίτητο για τη συναισθηματική και διανοητική μας ανάπτυξη. Το υπερβολικό άγχος, όμως, μπορεί να μας οδηγήσει σε πλήρη ανικανότητα να αντεπεξέλθουμε στη νέα κατάσταση ή στην υιοθέτηση αμυντικών μέτρων, τα οποία παρεμποδίζουν την πλήρη αξιοποίηση του δυναμικού μας. Η ικανότητα να αντιμετωπίζουμε το άγχος εξαρτάται από την εσωτερική μας σταθερότητα και από την ικανότητά μας να αναπτύσσουμε μια εσωτερική αίσθηση ασφάλειας. Με ποιον τρόπο;  Αξιοποιώντας κάθε φορά τα υποστηρικτικά μέσα που διαθέτουμε σε σχέση με τον εαυτό μας, τους σημαντικούς ανθρώπους στη ζωή μας και το περιβάλλον μας.

Ζωή Κασαπίδου - Μαρία Μαραγκίδη, Ψυχική Υγεία - Διαπροσωπικές Σχέσεις, ΥΠ.Ε.Π.Θ. - Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής, Αθήνα 2000.         (Διασκευή).

Το κείμενο παρατίθεται όπως τέθηκε στις εξετάσεις των ομογενών στο μάθημα της Γλώσσας (9/9/2013). Ολόκληρο το εξεταστικό δοκίμιο μπορείτε να το βρείτε ΕΔΩ)

Μετρούν το στρες των εργαζομένων στην Ιταλία

Η Ιταλία, εναρμονιζόμενη με την σχετική κοινοτική οδηγία, θα ζητήσει από την 1η Αυγούστου από τους εργοδότες να ελέγξουν τον βαθμό του στρες των εργαζομένων τους.

Με τη μέτρηση του στρες η ιταλική κυβέρνηση ελπίζει ότι θα βελτιωθεί η ποιότητα ζωής και θα ενισχυθεί η παραγωγικότητα των υπαλλήλων στους χώρους εργασίας.

Η πρώτη πειραματική φάση του νέου τεστ για το στρες στο επαγγελματικό περιβάλλον ξεκίνησε ήδη από το ιταλικό Εθνικό Σύστημα Υγείας. Μάλιστα μετά την πραγματοποίησή του, η παραγωγικότητα των εργαζομένων στα κέντρα υγείας της πόλης Κούνεο-κοντά στο Τορίνο-αυξήθηκε κατά 27%.

«Κύρια πρόκληση - επισημαίνουν οι ψυχολόγοι που έχουν αναλάβει τη σύνταξη των ερωτηματολογίων κατά του στρες- είναι να διαχωριστούν με σαφήνεια τα διάφορα προβλήματα που μπορεί να δημιουργούνται στο χώρο εργασίας, από εκείνα της προσωπικής ζωής και να μη γίνει σύγχυση του στρες με κάτι διαφορετικό, όπως οι προσωπικές αντιπάθειες».

Τα 30 δισ. ευρώ το κόστος των αναρρωτικών λόγω στρες

Όπως επισημαίνει ο ιταλικός Τύπος, το γεγονός ότι το νέο τεστ συμπίπτει με περίοδο παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, μπορεί να δημιουργήσει πρόσθετες δυσκολίες. Μπορεί όμως και να βοηθήσει στο να μειωθούν σημαντικά οι αναρρωτικές άδειες και η απώλεια χιλιάδων ωρών εργασίας.

Στη Γαλλία, την Ιταλία και τη Γερμανία, το 2007, το κόστος από τις «άδειες λόγω στρες» ξεπέρασε τα 30 δισεκατομμύρια ευρώ.

Οι χρυσοί κανόνες
Σύμφωνα με τους ειδικούς, υπάρχουν κάποιοι χρυσοί κανόνες οι οποίοι θα πρέπει πάντα να τηρούνται σε κάθε είδους επιχειρήσεις και υπηρεσίες και αυτοί είναι οι εξής: η συμμετοχή των υπαλλήλων στη χάραξη της νέας στρατηγικής και στην υλοποίησή της, το να υπάρχει προοπτική εξέλιξης, να επιδιώκονται θετικές διαπροσωπικές σχέσεις ενώ τα στελέχη θα πρέπει να στέλνουν το μήνυμα ότι μπορούν να ηγηθούν με αποφασιστικότητα κάθε νέας προσπάθειας. Σε διαφορετική περίπτωση είναι πολύ πιθανό οι εργαζόμενοι να απειλούνται από το στρες.
Πηγή: Εφημερίδα , τα Νέα

Άγχος : Μορφές, συμπτώματα, αίτια

Το άγχος είναι ένα διάχυτο, δυσάρεστο, συχνά ασαφές συναίσθημα που εκδηλώνεται με φόβο, ένταση και ανησυχία και που τις περισσότερες φορές συνοδεύεται από σωματικά συμπτώματα (ταχυκαρδία, καρδιακή αρρυθμία, πεπτικές εσωτερικές διαταραχές, ξηροστομία, ωχρότητα, τρόμος, κεφαλαλγία, κ.α.). Η λέξη προέρχεται από το ρήμα άγχω που σημαίνει σφίγγω, πνίγω
Όταν όμως μιλάμε για άγχος πρέπει να κάνουμε διάκριση ανάμεσα στο φυσιολογικό και το παθολογικό άγχος.
Το πρώτο, το φυσιολογικό άγχος, είναι μία υγιής, φυσιολογική αντίδραση που συμβαίνει σε ανησυχητικές καταστάσεις ή σε στιγμές πραγματικού κινδύνου ή απειλής. Αυτό το άγχος είναι κάτι σαν "σινιάλο" που προειδοποιεί για έναν επερχόμενο κίνδυνο.Ο μέτριος βαθμός άγχους στην πραγματικότητα, βελτιώνει την απόδοση του ανθρώπου σε δύσκολες στιγμές και αποτελεί δημιουργικό και κινητοποιητικό παράγοντα για τη ζωή. Το άγχος, όταν βρίσκεται στα φυσιολογικά του όρια, αποτελεί μηχανισμό εγρήγορσης και ετοιμότητας, που δεν αφήνει το άτομο να περιπέσει σε παθητι¬κότητα, αδράνεια και εφησυχασμό. Συντελεί στην οργάνωση και κινητοποίηση των δυνάμεων για το ξεπέρασμα των δυσκολιών.
Στην περίπτωση όμως που ξεπερνάει τα φυσιολογικά του όρια από μηχανισμός ετοιμότητας και εγρήγορσης μεταβάλλεται σε μηχανισμό αποσύνθεσης των δυνάμεων. Καταντά νόσος ψυχική, που βασανίζει ακατάπαυτα το άτομο και το καθιστά άτολμο και ανίκανο να οργανώσει και αξιοποιήσει τις ενυπάρχουσες δυνάμεις του. Το παθολογικό άγχος συμβαίνει σε στιγμές που δεν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος ή συνεχίζεται για πολύ ακόμα μετά την παρέλευση του παράγοντα που το προκαλεί. Το παθολογικό άγχος είναι πέρα από τη φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού στο stress, ή στις καθημερινές δυσκολίες που αντιμετωπίζει το άτομο και είναι πιο έντονο, πιο συχνό ή πιο επίμονο από εκείνο που γενικά θεωρείται ως φυσιολογικό.
Αυτό το παθολογικό άγχος εκφράζεται με δύο κατηγορίες συμπτωμάτων: τα συναισθηματικά και τα σωματικά συμπτώματα.
Πολλές είναι οι λέξεις που περιγράφουν με λεπτές αποχρώσεις τα συναισθηματικά ή ψυχικά συμπτώματα του άγχους, όπως ανησυχία, εκνευρισμός, δυσφορία, ταραχή, υπερένταση, στενοχώρια, αναστάτωση, αγωνία…
Πολλά και ποικίλα είναι όμως και τα σωματικά συμπτώματα του παθολογικού άγχους όπως ταχυπαλμίες, τρεμούλα, πονοκέφαλος, πόνος ή πλάκωμα στο στήθος, κόμπος στο λαιμό, δύσπνοια...
Τα αίτια που προκαλούν άγχος είναι συνήθως επαγγελματικά ( όπως ο φόβος της ανεργίας, οι ανέφικτοι υλικοί στόχοι που συχνά θέτει ο σύγχρονος άνθρωπος, οι ρευστές οικονομικές καταστά¬σεις, το κυνήγι του κέρδους…) ή ψυχολογικά (όπως η ανασφάλεια, η αβεβαιότητα, ή η ανησυχία για την επιτυχή ή μη έκβαση στόχων, αλλά και οι διάφορες συναισθηματικές καταστάσεις, που φορτίζουν ψυχικά το άτομο) . Στα πνευματικά αίτια μπορούν να συμπεριληφθούν η έλλειψη πνευματικών ενδιαφερόντων και στόχων, η απουσία ιδανικών, αλλά και οι προ¬λήψεις και οι δεισιδαιμονίες που ακόμη και σήμερα χειραγωγούν αρκετούς ανθρώπους. Επηρεάζουν επίσης τα κοινωνικά αίτια όπως οι συνθήκες ζωής στις μεγαλουπόλεις ο συνωστισμός ,η κυκλοφοριακή συμφόρηση , ο γρήγορος ρυθμός ζωής ,το ανταγωνιστικό πνεύμα . Η γρήγορη ανάπτυξη της τεχνολογίας επίσης, ο αυτοματισμός και η εξειδίκευση που οδηγούν στην πλήξη και την ανία και στερούν από το άτομο τη χαρά της ατομικής δημιουργίας και τη δυνατότητα λήψης πρωτοβουλιών. Η έλλειψη επικοινωνίας θεωρείται επιβαρυντικός παράγοντας όπως και το ότι από τη σύγχρονη ζωή χάθηκε η φιλία, επικρατεί τραγική μοναξιά και η απομόνωση.
(από τον τύπο-διασκευή)

Αυτοεκτίμηση και άγχος

Πηγή: http://my.aegean.gr/web/article2825.html

Τρίτη, 10 Μαρτίου 2009 (0:32:45)

Από το μέλος Symvouleutikos-Stathmos :

"
γράφουν: Ευστράτιος Παπάνης, Παναγιώτης Γιαβρίμης

H έννοια της υψηλής αυτοεκτίμησης καθορίζεται από δύο κυρίως παραμέτρους: Από την θετική αλλά ταυτόχρονα ρεαλιστική αξιολόγηση του εαυτού και από τον βαθμό που κάποιος μπορεί να ελέγξει εξωτερικούς παράγοντες και να χειριστεί επιτυχώς καθημερινά απλά ή σύνθετα ζητήματα.
Οι αντιδράσεις και οι προσωπικές επιλογές σε δεδομένη χρονική στιγμή, επηρεάζονται από την αντίληψη του εαυτού.

Όταν η αυτοεκτίμηση κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα, ελαττώνεται η ικανότητα των ανθρώπων να προσαρμόζονται και να κινούνται ευέλικτα σε ακραίες, αρνητικά φορτισμένες συνθήκες. Τέτοιες καταστάσεις επηρεάζουν έντονα την προσωπικότητα. Μάλιστα τα αρνητικά γεγονότα έχουν μεγαλύτερη συναισθηματική επίδραση στους ανθρώπους από ότι τα θετικά. Άτομα με χαμηλό δείκτη αυτοεκτίμησης, εκδηλώνουν περισσότερο άγχος, όταν καλούνται να ανταπεξέλθουν σε δύσκολες καταστάσεις συγκριτικά με άτομα υψηλής αυτοεκτίμησης, επειδή διαθέτουν λιγότερο αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισής του.

Οι άνθρωποι με υψηλή αυτοεκτίμηση, έχουν την τάση να χρησιμοποιούν ποικιλία συμπεριφορών διευθέτησης των αγχογόνων καταστάσεων και να αποστασιοποιούνται από αυτές, ενώ άτομα χαμηλής αυτοεκτίμησης, ερμηνεύουν τη συμπεριφορά τους ως απόλυτα εξαρτημένη από τη συγκεκριμένη κατάσταση. Το άγχος, που εισπράττει κάποιος σε μια δεδομένη στιγμή, συνδέεται περισσότερο με την εικόνα, που έχει σχηματίσει για τον εαυτό του, παρά με την ένταση της συγκεκριμένης κατάστασης.

Το άγχος φαίνεται να προσβάλλει ιδιαίτερα ορισμένες επαγγελματικές κατηγορίες. Ιδιαίτερα αγχογόνα είναι τα επαγγέλματα εκείνα που συνδέονται με την προσφορά βοήθειας στο κοινωνικό σύνολο και συνεπάγονται στενές σχέσεις με άλλους ανθρώπους, απαιτούν ταχύτητα στη λήψη αποφάσεων ενώ οι αποφάσεις αυτές μπορεί να έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα και σοβαρές συνέπειες. Στον κατάλογο των επαγγελματιών που προσβάλλονται ιδιαιτέρως από το άγχος εντάσσονται οι επαγγελματίες κοινωνικών υπηρεσιών όπως δάσκαλοι, καθηγητές και ειδικοί παιδαγωγοί, κοινωνικοί λειτουργοί, θεραπευτές ναρκομανών, κοινωνικοί ερευνητές, οι επαγγελματίες υγείας όπως νοσοκόμες, γιατροί και βοηθητικό ιατρικό προσωπικό, οι φαρμακοποιοί και οι ψυχολόγοι, οι ιερείς, οι γυμναστές, οι δικηγόροι, οι μάνατζερ και τα ένστολα επαγγέλματα όπως οι αστυνομικοί, το προσωπικό φυλακών, οι κυβερνήτες αεροσκαφών και οι αεροσυνοδοί.

Το άγχος είναι αποτέλεσμα των δυσχερειών "αφομοίωσης" νέων εννοιών κατά την ένταξή τους στις ήδη υπάρχουσες έννοιες, με τους ακόλουθους τέσσερις μηχανισμούς: α) υπερβολικά υψηλός ρυθμός εισροής πληροφοριών, β) ακραίου βαθμού διαφορά από τα ήδη γνωστά και εύκολα αναγνωρίσιμα ερεθίσματα, γ) πληροφορίες οι οποίες, για να ενταχθούν στα ήδη υπάρχοντα γνωστικά σχήματα, χρειάζονται τη συνδρομή και άλλων πρόσθετων πληροφοριών στο μέλλον, και δ) ασυμφωνίες μεταξύ του περιεχομένου των ερεθισμάτων και των γνωστικών σχημάτων στα οποία αναμένεται να ενταχθούν.

Όπως έχει παρατηρηθεί, οι καθημερινές απαιτήσεις συγκρίνονται με τα αποθέματα που διαθέτουμε για να τις αντιμετωπίσουμε. Όταν οι απαιτήσεις είναι ισοδύναμες με τα αποθέματα, εκλαμβάνονται ως προκλήσεις. Στην περίπτωση όμως που ξεπερνούν τις αντοχές, τότε μετατρέπονται σε άγχος.

Το άγχος είναι ένα δυσάρεστο συναίσθημα που προκαλείται από την προσδοκία κίνδυνου ή απογοήτευσης και απειλεί την ασφάλεια του ατόμου ή της ομάδας, στην οποία αυτό ανήκει. Σύμφωνα με τον Freud υπάρχουν τρεις μορφές άγχους:
1. Το αντικειμενικό άγχος, που προκαλείται όταν ο κίνδυνος είναι πραγματικός και βρίσκεται στο εξωτερικό περιβάλλον. Αυτό το είδος άγχους είναι φυσιολογικό,
2. Το ενστικτώδες άγχος που προκαλείται από τον κίνδυνο που αποτελούν για το εγώ τα ένστικτα, των οποίων φοβάται τη δύναμη,
3. Το συνειδησιακό άγχος, που προέρχεται από τον κίνδυνο που προκαλούν οι απαγορευτικές επιταγές του υπερεγώ, που βρίσκεται σε σύγκρουση με το id.

Τα συστατικά του άγχους μπορεί να εμφανίζονται με ποικίλους βαθμούς. Το γνωστικό μέρος μπορεί να περιλαμβάνει δυσκολίες στην συγκέντρωση, στην μνήμη, στην προσοχή, στην ευαισθησία, στην λύση προβλημάτων. Το υψηλό άγχος συνδυάζεται με υπερκινητικότητα, αποφυγή της αγχώδους κατάστασης, παράλογη συμπεριφορά κ.ά. Το ψυχοσωματικό μέρος του άγχους μπορεί να περιλαμβάνει τοπικούς πόνους (π.χ. στομαχικούς πόνους), ενούρηση, τικς, ταχυπαλμίες, εμετούς ή μυϊκή ένταση.

Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου
Παναγιώτης Γιαβρίμης, Λέκτορας Τμήματος Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου

Πηγές φωτογραφιών (προσαρμογές από Συντακτική Ομάδα MyAegean): flickr.com, sxc.hu (1), (2), (3)

άγχος στα θρανία

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Συμπτώματα άγχους σε μαθητές Λυκείου, όπως διαταραχή ύπνου και διατροφής, πονοκέφαλοι κ.ά., θα πρέπει να κινητοποιούν τους γονείς και τους καθηγητές, ενώ θα πρέπει να αποφεύγονται εύκολες λύσεις, όπως η χρήση καφεΐνης, αλκοόλ και νικοτίνης, αλλά και ουσιών που συχνά παρέχουν οι ίδιοι οι γονείς, όπως αμφεταμίνες, αγχολυτικά και διεγερτικά.


Αυτό επισημαίνει σε ανακοίνωσή του το Κέντρο Πρόληψης «Πυξίδα», στη Θεσσαλονίκη, που συνεχίζει τις παρεμβάσεις του σε Λύκεια, με θέμα το «Το άγχος στην εφηβεία», μέσα από συναντήσεις που πραγματοποιούν στα σχολεία εξειδικευμένα στελέχη του Κέντρου. Κυρίως σε μαθητές της Γ' τάξης του Λυκείου.

Από την εμπειρία των ειδικών του Κέντρου «Πυξίδα» και την επαφή τους με μαθητές, προκύπτει ότι το ποσοστό των μαθητών και μαθητριών που αντιμετωπίζουν άγχος ανέρχεται περίπου στο 70%. Το άγχος φαίνεται να «χτυπά» κυρίως τα κορίτσια. Το άγχος είναι σύμφυτο με την καθημερινή σχολική πραγματικότητα, καθώς οι ακαδημαϊκές πιέσεις εντείνονται σ' αυτή την ηλικία, αλλά και η ανάγκη να ανήκουν στην παρέα των συνομηλίκων γίνεται πιο επιτακτική.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ), τα αγόρια σε ποσοστό 11% και τα κορίτσια σε ποσοστό 14% φαίνεται να επηρεάζονται από τους γονείς τους ως προς τη χρήση ηρεμιστικών.

Το άγχος μπορεί να εμφανιστεί με αλλαγές στη θερμοκρασία του σώματος, εφίδρωση, τρέμουλο, αναπνευστικά προβλήματα, στομαχικές διαταραχές, πονοκεφάλους, δερματικά εξανθήματα, διαταραχές ύπνου (αϋπνία, εφιάλτες, φοβίες, τρόμος), αύξηση στη χρήση αλκοόλ, καπνού και ναρκωτικών, κ.ά. Ακόμη, παρατηρούνται αλλαγές διάθεσης, αίσθηση απώλειας ελέγχου και αποτυχίας ή απόρριψης, αφηρημάδα και απώλεια μνήμης κ.ά.


ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 19/02/2009