Η θέση της Εκκλησίας για την πρόοδο *

Η θέση της Εκκλησίας για την πρόοδο * του π. Αθανασίου Γιουσμά Κάθε μέρα τα Μ.Μ.Ε. μας βομβαρδίζουν με νέες ανακαλύψεις της επιστήμης και της γενετικής. «Βρέθηκε γονίδιο που καθορίζει το χρόνο ζωής του ανθρώπου αμέσως μετά τη γέννησή του», αποφαίνονται! «Οι γονείς αμέσως μετά τη σύλληψη του εμβρύου μπορούν να καθορίζουν το φύλο, τα χαρακτηριστικά, ως και το χρώμα μαλλιών του παιδιού τους», υποστηρίζουν! «Επανάσταση στη μεταμόσχευση: δημιούργησαν αυτί από ανθρώπινα κύτταρα», και ελπίζουμε προβληματιζόμενοι! Όλα αυτά, και χίλια δυο άλλα, δείχνουν πως η εποχή μας είναι εποχή της προόδου, της επιστήμης και της τεχνικής. Μιας εποχής που όμως έχει περισσότερο από κάθε άλλη, ανάγκη πνευματικής καθοδήγησης, έχει ανάγκη από αδελφοσύνη και από το αυθεντικό, το γνήσιο, το αληθινό. Αλήθεια, όμως, μέσα σ’ αυτήν την εποχή της προόδου και της τεχνικής, ποια είναι η θέση της Εκκλησίας; Πιστεύω, και είμαι πρόθυμος σε μια κάποια ευκαιρία να το συζητήσουμε, πως η Εκκλησία δεν μπορεί κι ούτε έχει την πρόθεση να παρουσιάσει εμπόδια στην πρόοδο αυτής της επιστήμης και της τεχνικής. Ο πόθος του «ειδέναι», της μάθησης, της γνώσης, είναι φυτεμένος μέσα στον άνθρωπο από τον ίδιο τον Πάνσοφο Θεό. Το γνωστό μας «πίστευε και μη ερεύνα», δεν είναι παρά μια συκοφαντία εναντίον της Εκκλησίας, αφού πουθενά δεν βρίσκουμε γραμμένο αυτό το ρητό. Αντίθετα διαβάζουμε στην Αγία Γραφή πως ο Θεός έδωσε στους ανθρώπους «επιστήμην, ενδοξάζεσθαι εν τοις θαυμασίοις αυτού», έδωσε στους ανθρώπους την επιστήμη, για να δοξάζουν τα θαυμάσιά Του (Σοφ. Σειρ. 38, 6). Ας μην ξεχνάμε το στράτευμα εκείνο των κληρικών και μοναχών σ’ όλους τους αιώνες, που υπηρέτησαν με πάθος την επιστήμη, όπως τους: Κοπέρνικο, Μπρέιγ, Στένουτ, Μέντελ, Νικηφόρο Θεοτόκη, Βενιαμίν Λέσβιο, κ.ά. Για την Εκκλησία αποτελεί χαρά η πρόοδος, αρκεί η επιστήμη και η τεχνική να μη βαδίζουν το δρόμο που βάδισαν οι πρωτόπλαστοι κι οδηγήθηκαν στο θάνατο, το δρόμο της ισοθεΐας. Θέλησαν να γευθούν κάτι που δεν τους ήταν επιτρεπτό. Και στην επιστήμη και στις τεχνικές, υπάρχουν κάποια όρια. Χαρά για την Εκκλησία μας είναι η πρόοδος, όταν δεν παραμερίζεται ή δεν εκθρονίζεται ο Θεός κι όταν αυτή συντελεί στη σωτηρία του ανθρώπου. Όταν η πρόοδος είναι Πρόοδος κι όχι οπισθοδρόμηση, καταστροφή. Καταστροφή που αναφέρεται στη φύση, στο περιβάλλον, στην ανθρωπότητα γενικά, στον άνθρωπο ειδικά και κύρια στην ψυχή μας την αθάνατη που ζει και υπάρχει. Το μαχαίρι είναι πολύτιμο όργανο εξυπηρέτησης των αναγκών μας, όμως, στα χέρια του δολοφόνου γίνεται όργανο εγκλήματος και όπλο φονικό. Η Εκκλησία μας, η Ορθοδοξία μας, είδε και βλέπει τα επιτεύγματα του ανθρώπου όχι σαν έμπνευση του σατανά, όπως στα χρόνια της Ιερής Εξέτασης των Παπικών, αλλά ως δημιουργήματα του ανθρώπου που πλάσθηκε σύμφωνα με την εικόνα του Θεού. Η Εκκλησία χαιρετίζει, ευλογεί, αγιάζει και χρησιμοποιεί τα αποτελέσματα της προόδου. Δίχως να παύει να τονίζει πως μονάχα η σωστή και ορθή πίστη στον αληθινό Θεό και στη Μία του Χριστού Εκκλησία, δημιουργεί σωστούς ανθρώπους, αυθεντικούς, ευτυχισμένους, ανθρώπους χωρίς ηρεμιστικά, άγχος, στρες, ανασφάλειες, αδιέξοδα και καταθλίψεις, που δεν είναι παρά αρρώστιες του πολιτισμού μας. Είμαστε ελεύθεροι να ψάξουμε τη γη με το μικροσκόπιο και τον ουρανό με το τηλεσκόπιο, αλλά και συμφέρον μας είναι να ατενίζουμε συχνά-πυκνά κι όλοι μαζί, τον Πατέρα μας τον «εν τοις ουρανοίς», αποφεύγοντας τη σαπίλα της αμαρτίας, τη λάσπη της γης, τον εγωισμό που μαραίνει και την υπερηφάνεια που καρπίζει στις πολλές γνώσεις, αν δεν προλάβει να την ξεριζώσει ο πανεπιστήμων άνθρωπος. ---------------- * Εφημερίδα Εμπρός, 28 Ιουνίου 2006