Πολύς θόρυβος - και όχι άδικα - έχει σηκωθεί για το θέμα των σχολικών βιβλίων, μετά την εξαγγελία του υπουργείου Παιδείας για κατάργηση του Οργανισμού Εκδόσεων Διδακτικών Βιβλίων (ΟΕΔΒ) και τη μεταφορά των αρμοδιοτήτων του είτε απευθείας στο υπουργείο, είτε σε ένα νέο φορέα. Η ουσία των κυβερνητικών μέτρων πάει πολύ πιο πέρα από την κατάργηση του ΟΕΔΒ, γιατί οδηγούμαστε σε πλήρη υποβάθμιση και απαξίωση των σχολικών βιβλίων για την ίδια την εκπαιδευτική - μορφωτική διαδικασία. Συγκεκριμένα:
1. «Ο σχεδιασμός, η οργάνωση και ο συντονισμός της παραγωγής και διανομής των σχολικών βιβλίων, τόσο σε έντυπη όσο και σε ηλεκτρονική μορφή», ανατίθενται στο νέο φορέα που θα αναλάβει συνολικά τις ψηφιακές εφαρμογές και τα ψηφιακά μέσα στην εκπαίδευση. Τον πρώτο λόγο στις εργασίες του νέου φορέα θα έχουν τα ψηφιακά μέσα και η έντυπη μορφή των βιβλίων θα μπει σε δεύτερη μοίρα. Αυτό, εξάλλου, το είχε εξαγγείλει η υπουργός Παιδείας από τις αρχές του καλοκαιριού, λέγοντας ότι στο νέο σχολείο οι εκπαιδευτικοί «θα χρησιμοποιούν πολύ το ψηφιακό υλικό και την αυτενέργειά τους και όχι αποκλειστικά το βιβλίο και τις παραγράφους του». Απαξίωση του βιβλίου, όμως, σημαίνει απαξίωση της ίδιας της γνώσης. Στα «πακέτα μαθημάτων» που θα απαρτίζονται από ηλεκτρονικά αρχεία, φωτοτυπίες, βίντεο κ.λπ. δεν μπορεί να ανατρέξει κανείς ξανά και ξανά όπως κάνει σε ένα βιβλίο, δεν μπορεί να αναπτύξει την ίδια κριτική σκέψη όπως την αναπτύσσει καθώς διαβάζει, σε τελική ανάλυση δε μαθαίνει να αγαπά το διάβασμα και τη μόρφωση.
2. Πριν από ένα μήνα, στο όνομα της δημιουργίας μιας «κουλτούρας σεβασμού» του βιβλίου, το υπουργείο Παιδείας απέστειλε στα σχολεία εγκύκλιο για την «επαναχρησιμοποίηση των σχολικών βιβλίων». Θα βραβεύονται, λέει, τα σχολεία που στο τέλος της χρονιάς θα συγκεντρώνουν τα βιβλία των μαθητών σε καλή κατάσταση, ώστε να επαναχρησιμοποιούνται του χρόνου από τους επόμενους μαθητές ή να ...στέλνονται για πολτοποίηση! Δηλαδή, στο όνομα του «σεβασμού» του βιβλίου, οι μαθητές δε θα πρέπει, π.χ., να κρατούν σημειώσεις πάνω στα βιβλία, δε θα πρέπει να υπογραμμίζουν κ.ο.κ. Θα μαθαίνουν ότι είναι καλύτερο, δηλαδή, να στείλουν τα βιβλία για πολτοποίηση, από το να τα κρατήσουν και να τα ξαναδιαβάσουν, να χρησιμοποιήσουν αποσπάσματα από αυτά κ.λπ. Μα, έτσι ακριβώς απαξιώνονται τα βιβλία, όταν λες ουσιαστικά στους μαθητές ότι στο τέλος της χρονιάς θα τους είναι άχρηστα!
3. Η ψηφιακή αναμόρφωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας συνεπάγεται τον αντίστοιχο εξοπλισμό των σχολείων, των εκπαιδευτικών και των μαθητών. Ηδη, διάφορες ιδιωτικές εταιρείες νέων τεχνολογιών κάνουν περατζάδα στα σχολεία και ενημερώνουν για τους «διαδραστικούς πίνακες» και άλλα ...«καθρεφτάκια για ιθαγενείς». Πολύ γρήγορα, δε, η περατζάδα θα γίνεται για την ανανέωση του εξοπλισμού, αφού οι νέες τεχνολογίες ανανεώνονται με καλπάζοντες ρυθμούς. Το ίδιο θα αναγκάζονται να κάνουν γονείς και μαθητές στο σπίτι, με δικό τους κόστος. Αν στα παραπάνω συνυπολογίσουμε ότι ο νέος φορέας θα είναι Ιδιωτικού Δικαίου, με μεγαλύτερη ευελιξία να κάνει μπίζνες με τις επιχειρήσεις, είναι φανερό ότι ανοίγεται πεδίον δόξης λαμπρόν για κερδοφορία των εταιρειών νέας τεχνολογίας, ενώ πολλαπλασιάζεται το κόστος του σχολείου για τη λαϊκή οικογένεια.
Γιάννα ΣΤΡΕΒΙΝΑΠηγή: εφημερίδα Ριζοσπάστης
