Παγκοσμιοποίηση

Δευτέρα 10 Φεβρουαρίου 2003 Συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ Στα αγγλικά λέγεται "globalisation", στα γερμανικά "globalisierung", στα ελληνικά "παγκοσμιοποίηση" και αλλάζει τον κόσμο μας... Σίγουρα οι ιστορικοί του μέλλοντος θα θεωρήσουν την εποχή μας σημαντική λόγω των πολλών και εντυπωσιακών επιστημονικών επιτευγμάτων που τη χαρακτηρίζουν, σε σύγκριση με κάθε άλλη εποχή του παρελθόντος. Επιτεύγματα όπως είναι η γέννηση του Iντερνέτ, η διάδοση των ηλεκτρονικών υπολογιστών και η απαρχή της χαρτογράφησης του ανθρώπινου γονιδιώματος. Εξίσου σημαντική όμως θα είναι στο μέλλον η αναγνώριση ότι στις μέρες μας συντελείται με γοργούς ρυθμούς η λεγόμενη "παγκοσμιοποίηση". Τι ακριβώς σημαίνει; Όλοι έχουμε αρχίσει να σχηματίζουμε μια εικόνα για το θέμα, αν και κάποιες λεπτομέρειες ίσως μας διαφεύγουν. Ο όρος "παγκοσμιοποίηση" μπορεί να χρησιμοποιείται από τη δεκαετία του 1980, όμως η έννοια ανάγεται στην αποικιοκρατική στρατηγική της Αγγλίας, της Ισπανίας, της Ολλανδίας και της Πορτογαλίας, και αναφέρεται σ' ένα φιλελεύθερο και καπιταλιστικό κόσμο, ο οποίος κινείται από τις δυνάμεις της αγοράς. Όλοι το κάνουν... Κάποιοι ιστορικοί ισχυρίζονται ότι ο κόσμος φλέρταρε με την παγκοσμιοποίηση ήδη από τον προηγούμενο αιώνα. Όμως, η οικονομική κρίση κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930 λειτούργησε ανασταλτικά, προτρέποντας κατά κάποιο τρόπο τα κράτη να "κλειστούν" στον εαυτό τους. Η πεποίθηση ότι είναι επικίνδυνο να συναλλάσσονται σε παγκόσμιο επίπεδο τα έκανε να στραφούν στην εγχώρια - αρκετά προβλέψιμη και, επομένως, πολύ πιο ασφαλή- αγορά. Στα χρόνια που ακολούθησαν το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, οι πολιτικοί θέλησαν να δημιουργήσουν ένα ασφαλές πλαίσιο μέσα στο οποίο θα μπορούσαν να λειτουργήσουν οι επιχειρήσεις, συστήνοντας τα Ηνωμένα Έθνη και δεκάδες άλλους διεθνείς οργανισμούς. Πίστευαν ότι έτσι θα απέκλειαν το ενδεχόμενο μιας νέας διεθνούς σύρραξης. Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου ενδυνάμωσε την ιδέα της παγκοσμιοποίησης, προσδίδοντάς της εκτός από οικονομικό και πολιτικό ή πολιτιστικό χαρακτήρα. Έτσι, σήμερα μπορούμε πλέον να μιλάμε για μια σύνθετη πολιτιστική, πολιτική και οικονομική παγκοσμιοποίηση. Το αποτέλεσμα είναι ότι στις μέρες μας υπάρχουν τεράστιες πολυεθνικές εταιρείες, διεθνείς τράπεζες, δορυφορικά κανάλια όπως το CNN, που καλύπτουν τα γεγονότα σ' ολόκληρο τον πλανήτη, και διακρατικοί οργανισμοί παγκόσμιας εμβέλειας, όπως ο Ερυθρός Σταυρός ή η Greenpeace. "Το κόστος είναι η ελευθερία" Οι περισσότεροι οικονομολόγοι συμφωνούν στο ότι η παγκοσμιοποίηση είναι ένα θετικό φαινόμενο που προσφέρει πολλές ευκαιρίες σε όλους. Παρ' όλα αυτά, αντικαπιταλιστικές διαδηλώσεις στο Σιάτλ, στην Ουάσινγκτον και στο Λονδίνο, αποδεικνύουν ότι δεν έχουν όλοι την ίδια γνώμη. Υπάρχει έκδηλη η ανησυχία ότι η παγκοσμιοποίηση ωφελεί μόνο τους λίγους προνομιούχους και βλάπτει τους πολλούς. Οι Οργανισμοί Προστασίας του Καταναλωτή σε πολλές χώρες θεωρούν ότι η παγκοσμιοποίηση απειλεί τα δικαιώματα των εργαζομένων και των καταναλωτών, αδιαφορεί για το περιβάλλον και τις δημοκρατικές αρχές και υπονομεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα στο όνομα του ελεύθερου διεθνούς εμπορίου.
(Το άρθρο διασκευασμένο έχει μετατραπεί σε κριτήριο αξιολόγησης. Θα το βρείτε ΕΔΩ )
Πηγή: Περιοδικό Focus